Prošlog mjeseca došlo je do hapšenja velikog broja turskih biznismena. Budući da je Turska jedan od strateških partnera naše zemlje, potražili smo vijesti na turskim internet portalima i pokušali da saznamo imaju li povezanost pomenuta hapšenja sa poslovanjem kompanija u BiH.
Istraga u vezi sa FETO organizacijom
Dakle, kako prenosi portal Hurriyet, 08.08.2016. u Istanbulu je uhapšenAhmet Küçükbay, vlasnik i osnivač Orkide Grupacije, Kamil Karakaş, vlasnik i osnivač Atlantis zlatara i prodaje zlata Gold Anatolia, te Baha Abalıoğlu, vlasnik Abalıoğlu Grupacije. Naime, policija je u jutarnjim satima započela operaciju hapšenja u više turskih gradova, više desetina ljudi koji su povezani sa FETO grupom, te osoba koje daju ili su davale podršku Erdoganovom političkom protivniku Fethullahu Gülenu.
| Mediji u Turskoj Gulenovu organizaciju nazivaju terorističkom organizacijom sa skraćenim nazivom FETÖ (Gulenist Terror Organisation). |
Naime, Ahmet Küçükbay je uhapšen u svom domu, kao i svi ostali iz menadžmenta kompanije Orkide. Ukupno je privedeno 35 osoba, te im je određen pritvor. Najavljena su hapšenja još 25 osoba, koja nisu dostupna organima vlasti, a dovode se u vezu sa FETO organizacijom.
Još se navodi da je Ahmet Küçükbay osnivač Gediz Univerziteta u Istanbulu, koji je također pod istragom da je u vezi sa FETO organizacijom, ali da su od aprila 2015. prekinute sve veze kao i sponzorstva prema ovom Univerzitetu, kao i sve veze sa TUSKON konfederacijom I MUSIAD Asocijacijom.
| TUSKON (The Turkish Confederation of Businessmen and Industrialists – Türkiye İşadamları ve Sanayiciler Konfederasyonu), je skraćenica za Konfederaciju privrednika i industrijalaca Turske, sa 40.000 članica. Osnovana je 2005. a 90% članova TUSKON-a su mala i srednja preduzeća koja zapošljavaju manje od 50 radnika. TUSKON povezuju sa Gulenovim pokretom, koji kontroliše veliki broj kompanija širom svijeta, među kojima je i Bank Asya.
TUSKON je zatvoren u julu 2016. poslije pokušaja državnog udara. Zadnji generalni direktor TUSKONa je bio Rızanur Meral, direktor SANKO Automotive Grupacije. |
| MUSIAD (Independent Industrialists and Businessmen Association – Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği) je neovisna nevladina asocijacija industrijalaca I privrednika, koja okuplja mala I srednja preduzeća, osnovana od strane turskih biznismena 1990. godine, koja broji više od 11.000 članova. |
Dva dana prije hapšenja u Istanbulu, na zapadu Turske, u gradu Izmir, uhapšeno je još 10 osoba, među kojim je i Abdullah Kavuk, vlasnik Kavuklar Holdinga, poznatog u automobilskoj industriji, te devet biznismena čije se kompanije bave izgradnjom i prodajom nekretnina, vlasnici benzinskih pumpi, kao i vlasnici kompanija za trgovinu naftom i naftnim derivatima.
Interesanta je činjenica koja je navedena u saopćenju, da je Ahmet Küçükbay sa sobom imao novčanice u apoenima od 100, 20, 10 dolara, kao i 13 novčanica po 1 američki dolar, te da su novčanice iz serije L, koja se ne može povezati sa Gulenovim pokretom.
| Gulenove pristalice na visokim položajima su kao znak raspoznavanja koristile novčanice od 1 USD, sa posebnim identičnim serijskim brojem kao i oznakom serije. |
Drugi uhapšeni, Baha Abalıoğlu, vlasnik Abalıoğlu Grupacije, u biznisu je već 45 godina, na čelu je kompanije koja je prva započela proizvodnju stočne hrane u Turskoj. Vlasnik je branda LEZITA, jednog od vodećih brendova u mesnoj industriji. Po listi ISO – Istambulske privredne komore, nalazi se na 52. mjestu liste od 500 najvećih kompanija u Turskoj.
Vlasnik pod istragom, ali ne i kompanija
Ahmet Küçükbay rođen je 1958. godine u Manisi. Nakon što je preuzeo posao od oca, kupio je brandove Ekiz I Ari, a sada u svom posjedu ima i kompanije za proizvodnju maslinovog ijestivog ulja, proizvodnju ambalaže I plastike, hemijsku industriju, poljoprivredu, nekretnine, tržne centre, kompaniju u Japanu i Americi, te svoju televiziju kuću, Kanal 35 (A.Ş. Papix Plastik A.Ş., Hakbay Gıda Ambalaj ve Kimyevi Maddeleri İthalat İhracat San. Tic. A.Ş., Liman Gayrimenkul Yatırımları A.Ş., Egeden Tarım Ьrьnleri A.Ş., İzmir Ticaret Merkezi A.Ş., Salhane Emlak A.Ş., TЬRKBAY LLC (Amerika), Baharu Corparation (Japan), Kanal 35 Televizyonu)
Na oficijelnoj stranici kompanije Orkide objavljeno je saopćenje za javnost u kojem kompanija obavještava svoje kupce da je uhapšen direktor grupacije (CEO) Ahmet Küçükbay, te obavještava javnost da oni podržavaju vladajuće organe vlasti, ne podržavaju FETO, koji radi protiv dobrobiti turskog naroda, te da će ispoštovati sve obaveze prema partnerima, dobavljačima I kupcima. Također, ističu da kompanija nije pod istragom, već samo njen vlasnik i osnivač, Ahmet Küçükbay.
Inače, Grupacija Orkide u 2015. godini je imala promet od 882.894.744 turskih lira (526.124.041 KM), te su na 106. mjestu na listi od 500 najuspješnijih turskih kompanija.
Prema provjerenim izvorima, Orkide je jedan od strateških partnera bh. kompanije Bimal d.d. Na pitanje da li će ova dešavanja imati utjecaja na rad kompanije, iz Bimala poručuju da ne očekuju promjene u radu na tržištu Turske.
“Pozicija BIMAL-a na izvoznim tržištima neovisna je o pojedincima i pojedinim kompanijama, već je isključivo uslovljena kvalitetom naših proizvoda i tržišnim okolnostima, kupoprodajnim odnosima i međunarodnim ugovorima, te ne očekujemo promjene u radu na tržištu Turske”, navode iz Bimala za portal Akta.ba.
Bimal d.d. Brčko je u 2014. godini u Tursku izvezao jestivog ulja u vrijednosti 58 miliona KM. U prvom kvartalu 2016. godine izvoz u Tursku smanjen je za 21, 81 posto u odnosu na 2015. godinu i iznosio je 189 miliona KM. Uvoz iz Turske iznosio je 128 miliona KM i povećan je za 10,8 posto. Osim toga, Bimal posluje sa različitim jestivim uljima na širem tržištu MENA regiona, Kine, Malezije, Rusije, Ukrajine.
Prema podacima Vanjskotrgovinske komore u 2015. godini je u Tursku izvezeno Ulja od sjemena suncokreta i šafranike u iznosu od 85.653.815 KM. Uupna vanjskotrgovinska razmjena Bosne i Hercegovine u agroindustrijskom sektoru u 2015. godini 229.170.728 KM (izvoz), 52.847.215 KM (Uvoz).
Na kraju, ostaje da se vidi koliko će navedena hapšenja imati utjecaja na poslovanje kompanija u BiH, te koliko je istih ugroženo zbog situacije Erdogan vs. Gulen.
Istraživački tim portala Akta.ba
