Žena, majka, ljubavnica, kurtizana…

Šta je “časnije”? Pjevati pred više hiljada maloljetnica “volela sam volela”, ili uz muziku iz Sulejmana Veličanstvenog (serije o dvorskim “volela sam volela” intrigama zbog koje glave lete unaokolo kao jabuke u jesen), ili najavljivati 1.000 radnih mjesta mjesečno, u razdoblju kada je napredak takvih razmjera, proporcionalno nemoguće ostvariti ni u daleko razvijenijim ekonomijama? Šta je “časnije”, biti udovica ubice ili lagati da nisi ekonomski ubica?

PIŠE: Vuk BAČANOVIĆ

Za ili protiv Cece. Pitanje je to kulture i morala – mantra je to većine protivnika, koji će joj spočitati ratnu prošlost, kao i titulu nekrunisane kraljice šunda i društvenog moralnog sunovrata. Oni koji su za ili su vjerni fanovi, ili imaju druge, nacionalističke razloge. Oni koji nisu ni za ni protiv bi morali objasniti neke stvari. E, pa, krenimo redom. Kultur-rasizam se obično definira kao društveno vjerovanje da su proizvodi određene nacije ili kulture, uključujući tu jezik, tradiciju, pa dakle i muziku, inferiorni, drugi, navodno, superiornim kulturnim proizvodima vlastite kulture. Pa ipak, kultur-rasizam može cvjetati i u okvirima jedne nacije, pa i, kao u slučaju bivše Jugoslavije, jednog naroda razdrobljenog konfesionalnim afilijacijama. Drugim riječima, kultur-rasizam može poprimiti i klasnu formu.

Koga Ceca nadvisuje?

Tako će tvorci i uživaoci tzv. više urbane kulture (uključujući tu i građansku pop i supkulturu), uz prezir i odbacivanje, gledati na jednostavne forme i obrasce ruralne, seljačke kulture. Kada prirodnim migracijama dođe do rasta gradova, odnosno naseljavanja stanovništva sa ruralnih područja i kada i elementi njihove kulture postaju elementi popa, odnosno raznih supkulturnih pravaca, pojavljuje se težnja za čišćenjem, odnosno razdvajanjem “više” i “niže” kulture.

Jedan od najboljih primjera za to jeste zgražavanje viših građanskih krugova nad onim što je 90-ih postalo poznato kao “turbofolk” i njegovo poistovjećivanje sa vulgarnim nacionalizmima, kao i teorija da su za rat odgovorni “seljaci”, odnosno njihova niža kultura, počevši od kulture međuljudskih odnosa, koncepcije života i smrti, pa do muzike.

I tu negdje, naravno, dolazimo do najpoznatije reprezentice turbofolk pop kulture Svetlane Ražnatović Cece, estradne umjetnice iz susjedne zemlje koja je 30. augusta zapalila multikonfesionalnu publiku gradskog stadiona F.K. Slavija u Lukavici – Istočno Sarajevo. Sarajevska građanska glasila su, vrlo slično kao i u slučaju Koride Čevljanovići, požurila sa zgražavanjem nad “primitivizmom” koji se manifestovao nadomak glavnog grada.

Istina, Ceca je, prvenstveno zbog svoje bračne zajednice sa umjetnikom paravojevanja – Željkom Ražnatovićem Arkanom, vrlo kontroverzna ličnost, ali ništa kontroverznija od drugih u istoriji koje su, koristeći vaginalne igrice u posteljama moćnika, stekle bogatstvo, ugled i unaprijedile svoje karijere. Zgražavanje, ali i ljubav prema Ceci i njenim kolegicama iz iste branše, prema tome, primarno, ima druge pobude. Koje su i u jednom i u drugom slučaju, pride, multietničke.

Nevjerovatno su simpatične bile curice, rimokatolkinje, iz srednje Bosne koje su te noći, 30. augusta gotovo oborile poljski WC u koji je zasjeo neki debeli Srbijanac, pa su, čekajući na red da se olakšaju poslije više čaša preskupog i toplog zaječarskog piva, propustile “Kad bi bio ranjen…”, inače pjesmu posvećenu slavnome suprugu (Kad bi bio ranjen, krvi bih ti dala / oba svoja oka kad bi bio slep / al’ uzalud, bez duše si lep). Džaba sjećanja na Vukovar, uzalud vapaji maloga Isusa, ili u slučaju publike iz “zapadnog Sarajeva” Emira Hadžihafizbegovića o “srbijanskim droljama”, koje kvare bošnjačke beharli duše.

Debeli Srbin iz WC-a je imao da zaplati radi Cece jer je njegova loša probava narušila ekstazu koja se čekala 20-ak godina. Od ruku bijesnih Hrvatica. A nije ni da sama Ceca nije shvatila poruku, kao što je oduvijek imala njuh za duh vremena. Kada su se 90-ih mirovnjačke pjesme pokazale neisplativima (A ja neću, neću i neću, neću protiv druga svog, a ja neću, neću i neću ne mogu protiv naroda mog), uskočila je u postelju ne bilo kojem, već najmoćnijem war-lordu na Balkanu, koji joj je kasnije vrijedio više mrtav nego živ. A sada? Pozdravlja se “drago Sarajevo”, evociraju uspomene na “sugrađanina Dinu Merlina”, srpska zastava dobačena iz publike se, nerazmotana, zgužvana, daje u ruke back-vokalu koji je uredno prosljeđuje službi koja će je odložiti u kontejner. Pred vratima spavala ko pas, kroz vekove gorela zbog nas.

Koljačeva žena?

Turbofolk sam po sebi niti razdvaja niti spaja, ni manje ni više, nego festivali npr. kamerne muzike ili jazza. Stoga uopšte nije bitno da li je informacija koja je kolala medijima da je bivši zapovjednik ABiH, Naser Orić, prisustvovao Cecinom umjetničkom upriličenju (prisustvovao je mnogim drugima sličnih izvođačica) tačna. To je samo muzika koja, kao i sve druge, pronalazi slušaoce, odnosno kupce. Stoga je cjelokupna haranga na Cecu (ma kakva bila njezina prošlost) vrlo licemjerna. Da li je Svjetlana Ražnatović manja prostitutka od niza bošnjačkih, odnosno građanskih političara koji su, radi svoga postotka i obezbjeđivanja vlastite porodice za narednih nekoliko generacija, upropastili državnu ekonomiju? “I bogati plaču zašto ne / teku im suze biserne / u bolu su svi rođeni jednaki. / I bogati plaču zašto ne/ ali ih niko ne čuje / u životu je sve / mač sa oštrice dve”, rekla bi naša poznata umjetnica.

Šta je “časnije”, slikati se za Facebook profil sa zadriglom ćerom Radovana Karadžića, koja je koncert omiljene umjetnice pratila iz specijalnog VIP odjeljka u društvu Milovana Cicka Bjelice, ili, pak, otvorene karadžićevce imati za partnere u vlasti? Šta je “časnije”? Pjevati pred više hiljada maloljetnica, “volela sam volela”, ili uz muziku iz Sulejmana Veličanstvenog (serije o dvorskim “volela sam volela” intrigama zbog koje glave lete unaokolo kao jabuke u jesen), ili najavljivati 1.000 radnih mjesta mjesečno, u razdoblju kada je napredak takvih razmjera, proporcionalno nemoguće ostvariti ni u daleko razvijenijim ekonomijama? Šta je “časnije”, biti udovica ubice ili lagati da nisi ekonomski ubica? Dobrodošli, drugovi / na našu malu maskaradu / pozivnice imate / najbolje je to u gradu / Šampanjac otvorite / otkačimo se do daske / i da se goli skinemo / ostaće nam naše maske.

Ma kakve se skarednosti vezale za nju, Ceca ostaje samo zabava koju neko može preferirati ili ne preferirati. Koljačeva žena? Da!

Ali to je nešto što stotine hiljada njenih fanova svih etnokonfesionalnih tradicija u bivšoj Jugoslaviji pretjerano ne zanima.

Prešutno i nakon izrečenih oficijelnih moralisanja, gotovo svi prihvataju mračnu realnost svijeta i podneblja u kojem žive i isto tako se počinju nevino zabavljati ili padati u trans, poput trinaestogodišnjakinja koje razdrljenih, tih poraslih grudi vrište: “Ceco mi te volimo!”. Zašto? Pa zato što je cjelokupan sistem u kojem živimo, neovisno od muzike koju slušamo i pjevača i pjevačica koje preferiramo, zapravo – Ceca! Da, pjevačice se bacaju u krevete funkcionerima, a funkcioneri drugim funkcionerima.

Ko je u toj igri najbolji, taj je na vrhu. Ceca je na vrhu, a još, “čistih ruku”, uživa u nagomilanom plijenu onih kroz čije postelje je prošla. I svi je radi toga obožavaju. Zbog čega onda toliko začuđuje da je gotovo 15.000 ljudi u sveopštoj besparici bilo spremno iskeširati i 25 KM da bi s bine dobijali njene poljupce i riječi ljubavi? Zar su dive “visoke kulture”, operske pjevačice, manekenke, princeze, prve dame zapadnih političara, koje grle dječicu dok im muževi neku drugu dječicu zasipaju fosfornim bombama, nešto bolje od nje, jedne “devojčice” koju je “lagao bilo ko”, ali koja je skontala pravila prljave igre i, za razliku od većine svojih sponzora, preživjela? Za ili protiv Cece? Pitanje je, zapravo, smiješno.

Preuzeto iz magazina Dani.