7. april – jedan od najznačajnijih datuma za historiju Visokog:
- oslobođenje Visokog 1945. godine
- osnivanje Zavičajnog muzeja Visoko 1953. godine
7. aprila 1945. Visoko je dočekalo svoje oslobodioce – borce VII, IX krajiške i XII ramske brigade. Prethodnog dana, 6. aprila, u popodnevnim satima potpuno je grad očišćen od okupatora. Te prve slobodne večeri, sa Hadžijine vode ispaljene su tri rakete koje su bile znak slobode. Građani Visokog, koji su u tim trenucima osjećali svu radost velikog početka i dugo čekane slobode, slijevali su se ulicama grada. Pjesmom i igrom kod Betonskog mosta počinje slavlje. Sloboda je došla poslije duge borbe za pravo i slobodan život dostojan čovjeka.
7. aprila moramo se sjetiti svih onih preko 1500 boraca iz Visokog, njih 120 palih u redovima narodnooslobodilačke vojske i u logorima i preko 220 žrtava fašističkog terora.Neposredno po oslobađanju Visokog, 9. aprila 1945. godine pristupilo se organizaciji narodne vlasti. Prvi akt narodne vlasti u Visokom jeste o osnivanju Gradskog narodnooslobodilačkog odbora. Prvi narodnooslobodilački odbor činili su: Hilmija Kaknjo – predsjednik, Radovan Antović – potpredsjednik, Zijo Krivošić – sekretar, te Franjo Kopić, Nurija Oruč, Muhamed Konjičanin, Meho Šahinović, Slavka Vasiljević i Marko Žalica – članovi.
Nakon 1945. godine 7. april nije značio samo Dan oslobođenja, predstavljao je smotru uspjeha i dostignuća Visokog i dan predstavljanja planova za njegov dalji razvoj. Svake godine istaknutim i zaslužnim građanima Visokog dodjeljivano je Sedmoaprilsko priznanje grada Visokog u vidu metalne plakete.
( Arhivska dokumentacija muzeja iz aprila 1945. godine;
Nataša Jusufbašić “Vri život u oslobođenom gradu“ Naš život, godina XXIX, mart 1981. br. 171)
7. april 1953. – Datum osnivanja Zavičajnog muzeja
7. april 1957. – Datum otvorenja prve stalne muzejske postavke u vlastitoj zgradi
7. aprila 2023. godine muzej puni 70 godina postojanja kao jedan od najstarijih muzeja u Bosni i Hercegovini. Ideja o osnivanju Zavičajnog muzeja u Visokom datirala je ubrzo nakon oslobođenja, da bi 1950. godine bio formiran Inicijativni odbor za prikupljanje dokumenata i drugog materijala vezanog za revoluciju i Narodnooslobodilačku borbu 1941-1945 koji je početkom 1953. godine promijenio ime u Inicijativni odbor za osnivanje muzeja.
Na svojoj svečanoj sjednici povodom dana oslobođenja Visokog od okupatora, na dan 7. aprila 1953. godine, Narodni odbor Gradske opštine Visoko, na čelu sa predsjednikom Halidom Sirčom, zajedno sa predstavnicima društvenih organizacija donio je Odluku o osnivanju, kako u odluci stoji, Zavičajnog muzeuma u Visokom. U odluci se dalje kaže:„Dosljedan tome, da sve ono što je u prošlosti naš grad dao u svojoj istoriji, počev od svoga postanka, kao sjedište bosanskih kraljeva, kroz vjekove, pa do naše savremene istorije, s ciljem da se sačuvaju sva kulturna nasljeđa našeg naroda, posebno u ovom kraju – naš odbor donosi ovu odluku na osmogodišnjicu Oslobođenja našeg grada“.
Datum 7. april vezan je za još jedan važan događaj u radu muzeja. Nakon adaptacije zgrade Beledije Zavičajni muzej je zvanično počeo s radom u vlastitoj zgradi otvaranjem prve stalne muzejske postavke 7. aprila 1957. godine. Prvu stalnu postavku su sačinjavale zbirke: arheologija, gradska historija, etnografija, period NOB-a i socijalistička izgradnja kraja. Prvi kustos Zavičajnog muzeja bio je Antun Smodič (1957-1960), a nakon Antuna Smodiča prve uposlenice bile su historičarke umjetnosti Ljiljana Tomičić (1960-1982) i Nataša Šahinović (1975-1996) koje su sredile do tada prikupljenu građu i učestvovale u prvim arheološkim istraživanjima muzeja. Od tada do danas muzej je kontinuirano radio i proširivao fundus novim muzejskim materijalom. Broj eksponata se stalno povećavao, a s tim i potreba za formiranjem novih zbirki. Danas, muzejski fundus čini nekoliko hiljada eksponata raspoređenih u osam tematskih zbirki, fototeka, općinski arhiv i stručna biblioteka. Pored stalne postavke u muzejskom lapidarijumu formiran je i depandans u Goduši, kao i dvije stalne tematske postavke – u zgradi Kulturnog centra „Altındağ – Visoko“ i velikoj sali Gradske uprave Visoko.
