IZ ENCIKLOPEDIJE BOŠNJAKA autora dr. Nazifa Veledara:
SULJIĆ-BOŠKAILO, Bisera (Tutin, 1965), književnica, univerzitetski profesor, doktor filoloških nauka, germanist, naučnica, istraživač, novinar, prevodilac.
Rođena je u Tutinu. Studirala je u Sarajevu, Mostaru i Njemačkoj. Doktorirala je iz njemačkog jezika i njemačke književnosti i stekla stepen doktora filoloških nauka. Živi i radi u Ingolstadtu i Novom Pazaru. Dugogodišnji je predavač njemačkog jezika u Ingolstadtu (Njemačka). Od 2008. godine predavač je i šef Katedre za germanistiku na Internacionalnom univerzitetu u Novom Pazaru, a od 2011. godine angažirana je kao predavač Njemačke književnosti na Univerzitetu „Džemal Bijedić“ u Mostaru, Pedagoškom fakultetu u Sarajevu i Pedagoškom fakultetu u Bihaću. Slobodni je umjetnik i radi kao predavač, novinar i književnik. Književne kritike i druge radove objavljuje u mnogobrojnim eminentnim književnim časopisima širom ex-Jugoslavije kao i u Njemačkoj. Prevodilac je nekoliko knjiga sa njemačkog jezika, nekoliko značajnih njemačkih autora (Michael Krüger, Bodo Šchöfer, Paul Maar, Günter Grass, Wolfgang Bochert i dr.).
Knjiga, prof. dr. Bisere Suljić-Boškailo, “Goti u Bosni” (Bosanska riječ – Das Bosnische Wort, 2016) je plod njenog dugogodišnjeg istraživanja Gota i Bošnjaka, a sve kako bi se odogovorilo na pitanja: da li su, i u kolikoj mjeri Goti preci “Dobrih Bošnjana”; da li su, i koliko su isti ti Bošnjani bosanski gotski arijani, te koliko je gotsko pismo, odnosno Vulfilina gotsko-biblijska azbuka iz IV stoljeća, slično, ili podudarno sa starim bosanskim pismom – bosančicom, odnosno sa pismom Ilira koje se zvalo Mezafsko pismo (pismo koje su Iliri iz Bosne i Dalmacije u VI vijeku naše ere prenijeli u Italiju).
Prof. dr. Bisera Suljić-Boškailo, kao germanista, je pošla tragom tvrdnji učenih Bošnjaka, da su Goti jedni od pretača Bošnjaka, a to su u novije vrijeme pokazala naučna istraživanja, između ostalih, to je pokazao i Etnogenetski institut za DNK analizu u Ženevi, da u genetskoj strukturi Bošnjaka gotski etnoelement zauzima čak 20%, što govori da su korijeni Bošnjaka 20% gotski. Tu tvrdnju u jesen 1942. godine Bošnjaci su iznijeli u pismu, odnosno famoznom memorandumu, upućenom Adolfu Hitleru. Smatra se da su pismo, odnosno memorandum, napisali Uzeiraga Hadžihasanović (preselio na ahiret u Sarajevu 1943. godine, jedna od najutjecajnijih ličnosti u Jugoslavenskoj muslimanskoj organizaciji, op. a.), Mustafa Softić, gradonačelnik Sarajeva (i Uzeiragin zet, op. a.) i inžinjer Sulaga Salihagić (jedan od najstarijih Bošnjaka inžinjera, op. a.) iz Banje Luke. Pismu je prevedeno i objavljeno u knjizi Vladimira Dedijera, „Genocid nad Muslimanima 1941 – 1945“, u kojem, između ostalog, piše: „Mi Bošnjaci kao Goti, tj. kao germansko pleme pod imenom ‘Bosni’, došli smo u 3. vijeku sa sjevera na Balkan u tadašnju rimsku provinciju Iliriju. U 6. vijeku za vreme vladavine Teodoriksa kralja istočnih Gota, čijoj državi je pripadala i Ilirija, kao gotska granična provincija, koja je na istoku dopirala do Drine, izmijenili smo stari rimski naziv za našu zemlju, narodnim imenom ‘Bosna’, u starom narječju ‘Bosen’, što je značilo ‘dobar čovjek’. Suprotno ‘bijesan’ što znači ‘loš čovjek’. Pošto je naša zemlja bila nadaleko poznata po lijepim predjelima, dali smo novoj domovini ime Bosna, u namjeri da je označimo kao dobru i lijepu zemlju. Zbog toga smo i glavnoj rijeci u zemlji dali ime Bosna. U 6. vijeku došli su Slaveni u našu zemlju pod imenom Srba i Hrvata. Naši preci, kao Goti, uzeli su ih za radnike na svojim posjedima, jer su tada bili upleteni u užasne borbe sa carem Istočnog rimskog carstva Justinijanom. Razlike u duhovnom i antropološkim osobinama između nas Bošnjaka s jedne strane i slavenskih plemena, dakle Srba i Hrvata s druge strane, održale su se sve do danas. 90% Bošnjaka imaju tanku plavu kosu, plave oči i svijetlu boju kože, a 80% Srba i Hrvata debelu crnu kosu, crne oči i tamnu boju kože. Bošnjaci su poznati kao ljudi otvorenog karktera, a Slaveni su ponizni, o čemu kod nas u narodu postoje mnoge anegdote. Srbi su odmah po dolasku na Balkan prihvatili istočno hrišćanstvo, Hrvati rimo-katoličko, dok su Bošnjaci ostali čvrsto pri svojoj gotskoj, arijskoj vjeri, prema kojoj Isus nije Bog, već samo božansko biće, ali najsavršenije. Ovu vjeru, pod narodnim imenom bogumili, što znači vjere bogu mile, zadržali su do dolaska Turaka u 1463. godini. (…) Kroz čitav 15. i 16 vijek upravljaju Bošnjaci evropskom Turskom od Stambola do Budimpešte. Bosanski jezik je kao jedini, pored turskog, bio proglašen državnim jezikom.“
Prof. dr. Bisera Suljić-Boškailo, tokom svog istraživanja, je došla do nevjerovatnih rezultata: Da u genetskoj strukturi Bošnjaka ima dosta gotskog etnoelementa, da je vjera Dobrih Bošnjana u suštini gotsko arijanstvo i da je bosančica najstarije pismo na Balkanu.
“Bosančica je istovjetna sa gotskim pismom, odnosno Vulfilinom biblisko-gotskom azbukom iz IV vijeka; azbukom, koju je, po mnogim naučnicima, izmislio Vulfila, kako bi Bibliju preveo na gotski. Vulfila je prvi gotski biskup koji je bio arijanac i koji je mnoge Gote preveo iz višeboštva na hrišćanstvo, odnosno arijanstvo. Prijevod te Biblije se danas čuva u univerzitetskoj biblioteci u Upsali u Švedskoj.
(…) Naša istraživanja pokazuju da je za stvaranje ćiriličnog pisma, koje danas koristi 200 miliona ljudi kako u Rusiji, Ukraini, Bjelorusiji, Bugarskoj, Makedoniji, Srbiji, Crnoj Gori, pored Grčke, azbuka Vulfile bila najvažnija osnova, koja je uzeta za ovu azbuku.
(…) Ono do čega se dolazi istražujući Gote u Bosni daje sljedeći rezultat; Upoređujući ćirilicu, bosančicu, gotsko-biblijsku azbuku, ilirsko pismo i runsko pismo, dolazi se do sljedećih zaključaka: Sličnosti bosančice i azbuke gotskog biskupa Vulfile, koji stvara gotsku azbuku kako bi preveo Bibliju na gotski jezik, su u mnogo čemu velike …(…) Upitaćete se otkud Vulfilina azbuka i bosančica. Postoje dokumenti iz IV vijeka, znači, u vrijeme dok je Vulfila stvarao svoju azbuku, gdje imamo crkvena suđenja ilirskim biskupima, arijanima, koji su bili istomišljenici sa Vulfilom i koji su se skupa borili za arijansko učenje. U crkvenoj istoriji poznat je crkveni spor iz 381. godine protiv dva ilirska biskupa Palladiusa i Sekundianiusa, koji su optuženi da pripadaju arijanskom učenju: I danas su ostali protokoli sa ove Crkvene sinode koja se održala u Akvileji, gradiću, koji pripada danas provinciji Udine u Italiji i koja je organizovana po pozivu kralja Gratiana, 5. septembra 381. g., a na kojoj je prisustvovalo oko 36 biskupa i izaslanika. Vulfila je bio i na toj sinodi, i umro na putu za Konstanipolj (današnji Istanbul) pokušavajući da spasi ilirske biskupe koji su bili kao i on arijani, znači Goti.” (Bisera Suljić-Boškailo)
Novija istraživanja su pokazala da “vjera bosanska”, koju hrvatski povjesničar Franjo Rački u drugoj polovini XIX stoljeća naziva bogumilstvom, je arijansko-gotskoga porijekla. Arije (Arius) je donio kršćanstvo na prostore današnje Bosne i Hercegovine (tadašnji Illyricum); isti je prognan pa je došao na prostore današnje Bosne i Hercegovine (u Illyricum), početkom IV stoljeća, gdje su tada živjeli Iliri i Goti. I jedni i drugi su primili njegovu interpretaciju Kristovog učenja o Jednom Jedinom Bogu; Arije je bio sljedbenik Isaa, a. s., kao Božijeg Vjerovjesmnika, a ne kao Isusa Boga. U tom vremenu, na ovim prostorima, su bile dvije religije: tada jedistvena, kanonizirana Kršćanska religija (podjela na Pravoslavnu i Katoličku se dogodila 1054. godine) i Arijanska, nekanonizirana religija.
Za potrebe prevođenja Svetih spisa, na gotski i ilirski jezik, gotski i ilirski vjerski dostojanstvenici su kreirali pisma goticu, ilirsko pismo, potom uskoro bosančicu, tako da su arijanski krščani prostora današnje Bosne i Hercegovine, odnosno stanovnici Illyricuma koristili bosamčicu od IV stoljeća. Kasnije uspostavom države Bosne bosančica se koristi u pisanim svetim, državno-političkim i privatnim dokumentima (stećci, Humačka ploča, Hvalovo Jevandjelje, Povelja Kulina Bana, 1189. godine, i dr.), nastavlja se koristiti i nakon dolaska Osmanlija u Bosnu 1463. godine (doduše znatno manje), sporadično se koristi sve do XX stoljeća, a pojedinci je koriste i danas.
U Milama, današnje selo Arnautovići kod Visokog, političkoj prijestolnici srednjovjekovne Bosne, počinjen je neoprostiv falsifikat, zataškani su nalazi koji se tiču “vjere bosanske” – vjere Dobrih Bošnjana, sljedbenika Isaa, a. s., kao Božijeg Vjerovjesnika, a ne kao Isusa Boga, i to je najveći falsifikat identiteta Bosne i Bošnjaka, što tvrdi, pored ostalih, i istaknuta historičarka umjetnosti Marian Wenzel (Pittsburg, Pennsylvania, USA, 1932 – London, 2002), koja je veliki dio svog života posvetila kulturno-historijskoj baštini Bosne, odnosno današnje Bosne i Hercegovine. Ova istraživanja profesorice Bisere Suljić-Boškailo su veoma bitna sa stanovišta države Bosne i Hercegovine, jer danas imamo tendenciju svojatanja ovog arheološkog lokaliteta od strane hrvatske historiografije, te katolizaciju bosanskih stećaka, a radi se o opasnim pokušajima koji prolaze bez upozorenja istrošenih bošnjačkih i bosanskohercegovačkih političara. Stećak je tipično bosanski, on je nepoznat u srcu Srbije, Hrvatske i Crne Gore.
Nažalost, kod nas u Bosni i Hercegovini ne postoji kritički pisana historija Bosne i Hercegovine. Kulturna i politička historija Bosne (Kada kažem Bosna pod tim pojmom podrazumijevam i Hercegovinu i Sandžak kao sastavne dijelove historijske Bosne, op. a.) je sistematski iskrivljavana, sakrivana, izmišljana od strane onih koji su je pisali, ranije od strane Rima i Konstantinopolja, a kasnije od strane velikosrpskih i velikohrvatskih ideologija i projekata.
U predjele današnje Srbije, srpska slavenska plemena došla iza Karpata u VII stoljeću, a hrvatska slavenska plemena su došla na predjele današnje Like, iz oblasti današnje Poljske, u IX stoljeću. Sva ta slavenska plemena su govorila staroslavenskim jezikom, koji je tada bio zajednički jezik za sva slavenska plemena od Srednje Evrope pa do Urala. Bili su nepismeni i bili su mnogobošci. U IX stoljeću kršćanski oci u Konstantinopolju šalju Ćirila i Metodija, kao misionare, da pokrste ta slavenska srpska i hrvatska plemena i druga slavenska plemena u Srednjoj i Južnoj Evropi. No međutim, to se nije desilo u Bosni (osim djelimično), jer je Arije od njih bio brži za 500 godina. Srpska ćirilica je nastala početkom XIX stoljeća, kada ju je Vuk Karadžić sastavio. To znači da je bosančica starija od Vukove srpske ćirilice za 15 stoljeća. Genetska istraživanja u Evropi su potvrdila ove navode. Naučnim genetskim istraživanjima je utvrđeno da Bošnjaci, autohtoni bosanski Srbi i autohtoni bosanski Hrvati su genetski: Iliri – 40%, Goti – 20%, Kelti – 15%, Slaveni – 15%, Huni – 6% i Tračani – 4%! Turci – 0%. Naučno je utvrđeno da cjelokupna bosanskohercegovačka populacija ima isti genetski material, da je to autohtoni domicilni narod prostora Bosne I Hercegovine, čiji korijeni na ovim prostorima današnje naše zajedničke domovine Bosne i Hercegovine dosežu 11 000 godina unazad, za razliku od srpskih i hrvatskih plemena koja su doselila na ove prostore Balkana od VII do XIX stoljeća. !5 % slavenskih gena u svom genomu populacija u Bosni i Hercegovini je dobila bliskim susretima sa svojim slavenskim komšijama, a i slavemski jezik Bosne ima svoje historijsko objašnjenje. Dolaskom na Balkan Slaveni su jezički preslojili zatečene strarosjedioce; što se dešava i dešavalo se u svjetskoj historiji; tako engleski jezik danas govore milioni ljudi koji sa Englezima nemaju nikakve etničke veze. Nauka je dokazala da su bosanski Srbi genetski bliži Bošnjacima i bosanskim Hrvatima nego Srbima u Srbiji, a da su bosanski Hrvati genetski bliži bosanskim Srbima i Bošnjacima nego Hrvatima u Hrvatskoj.
Bisera Suljić-Boškailo je dobitnica nagrada: Nagrade „Antun Branko Šimić“ za poeziju 1989. godine, a prijevod dječije knjige Paula Maara Sedmica puna subota nagrađen je od strane Fondacije za izdavaštvo Federacije Bosne i Hercegovine, kao i od strane literarnog udruženja „Traduki“, koje je osnovalo Savezno ministarstvo za evropska i internacionalna pitanja Austrije, Njemačke, Švicarske; godišnje „Deretine nagrade“ za najbolji roman u rukopisu u Srbiji za 2009. godinu, te nagrade „Bosanska riječ“, Nagrade Izdavača za 2013. godinu BiH.
Prevođena je na njemački jezik. Član je Društva pisaca Bosne i Hercegovine, Društva pisaca Njemačke, Društva novinara Bosne i Hercegovine.
Objavljena djela – romani: Goli otok (Ljiljan, Sarajevo, 2001), La Perla (Bosanska riječ, Tuzla, 2004), Pešter (Zalihica, Sarajevo, 2005), Bilija (Dereta, Beograd, 2009) za koji je dobila Godišnju nagradu izdavačke kuće „Dereta“ iz Beograda za najbolji neobjavljeni roman za 2009. za područje Srbije, Karakondžula, Bosanska riječ (Tuzla), Zoro (Zagreb), „Nova knjiga“, Podgorica, 2012. (drugo nagrađeno izdanje, Nagrada Izdavača za 2013.), Bosanska riječ, Tuzla; Sedmica puna subota, dječiji roman, (Prijevod sa njemačkog je nagrađen od strane literarnog udruženja „Traduki“), Bosanska riječ, Tuzla, 2009; pjesme: Vilino kolo (Oslobođenje, Sarajevo, 1991), Vilino kolo i druge ljubavi (Zenica, Sarajevo, 2005), Vidljivo i nevidljivo, (Bosanska riječ, Tuzla, 1915); Thomas Mann na svojim izvorima, monografija (malo izmijenjena doktorska disertacija), Zalihica, Sarajevo, 2009; Pešter i druga djela, studijska knjiga o njenom stvaralaštvu, El Kelimeh, 2010; Goti u Bosni. Tragom pisma Bošnjaka Hitleru (naučnopopularna knjiga), Bosanska riječ, Tuzla, 2016.
FB: Nazif Veledar
Naslovna foto FB: Prof. dr. Bisera Suljic-Boskailo
Vezane objave:
– „ENCIKLOPEDIJE BOŠNJAKA“
