Najbogatija teroristička grupa na svijetu

Koliko novca teroristička organizacija “Islamska država” (IS) dobija prodajom nafte može se samo nagađati. Najvažniji finansijski izvor IS-a se do početka augusta sastojao od šest (od ukupno deset) osvojenih naftnih polja na istoku Sirije i sedam naftnih polja i jedne rafinerije na sjeveru Iraka.

U normalnim okolnostima IS bi bila u stanju, kako glase procjene Brookings instituta sa sjedištem u glavnom gradu Katara – Dohi, da samo sa iračkim resursima nafte dostigne proizvodnju od 80.000 barela na dan. Poređenja radi: jako bogati sultanat Brunei ima skoro dvostruku stopu proizvodnje nafte. IS uz pomoć lokalnih trgovaca i proizvođača u stanju je preraditi i prodati samo dio raspoložive nafte – i to po bitno manjim tržišnim cijenama od trenutno važećih 100 dolara po barelu nafte.

“Kurdske snage pokušavaju povratiti teritorij koji je osvojila Islamska država”

Brookings institut procjenjuje da IS na svakom barelu nafte koji se proda na crnom tržištu, zaradi između 25 i 60 dolara. “Njih podržavaju razni karteli, koji su zainteresirani za trgovinu na crno i nelegalne poslove”, izjavio je za CNN Luay Khatteeb sa istoimenog instituta u Dohi. “Ovdje je riječ o dobro organizovanoj mreži, koja se prostire na teritoriji tri zemlje”, kaže Khatteeb.

Te tri zemlje su Sirija, Irak i Turska. Pošto se ovdje radi o trgovini gotovinskim novcem, nema preciznih informacija koliko se novca tačno obrne.

Prihodi od “poreza” i “reketarenja”

Za razliku od drugih terorističkih organizacija, IS raspolaže svojom sopstvenim teritorijom, koja zauzima trećinu Sirije i trećinu površine Iraka sa nekoliko miliona stanovnika koji tu žive i plaćaju reket i poreze. Samo u Mosulu , drugom po veličini gradu Iraka, koji su teroristi IS-a osvojili u junu, prikuplja se porez u visini od 8 miliona dolara mjesečno. To je napisala libanska novinarka Mona Alami u jednoj studiji za Fondaciju Carnegie.

Otmicama i prodajom arheoloških predmeta i primjeraka od velike vrijednosti u kase IS-a dodatno se ulijevaju dvocifreni milionski iznosi. Godišnji prihodi IS-a bi tako, navodi Mona Alami u studiji Fondacije Carnegie, mogli iznositi od 1,4 do 1,5 milijardi dolara. Lavovski dio od milijarde dolara dolazi prodajom nafte.

IS ima i velike izdatke

Ali IS, organizacija koja sije teror i strah, ima i ogromne izdatke. Pored izdržavanja 50.000 ratnika i trupa koje ih snabdijevaju, košta ih i opsada teritorija koje su osvojili. U Raki (Raqqa) na istoku Sirije, koja je nezvanično proglašena glavnim gradom “Islamske države”, živjelo je prije rata preko milion ljudi. Tu su bile bolnice i škole i infrastruktura, koja je sada uglavnom uništena i većim dijelom izvan funkcije.

IS ubire velike prihode ilegalnom prodajom nafte

Samo za sirijske oblasti, koje je osvojila IS, Asadova vlada je u budžetu za 2014. planirala izdatke od 8 milijardi dolara, i to prije svega za plate, subvencije za hranu i benzin. I na iračkoj strani je riječ o sličnim izdacima.

“Islamska država” se finansijski može slomiti samo ako joj se uzmu naftna polja i to jedno za drugim. 28. avgusta je iračkim i kurdskim trupama uspjelo da povrate dva naftna polja na sjeveru zemlje. Procjenjuje se da je IS time izgubila 15.000 do 20.000 barela po danu, a time i petinu ukupnih prihoda od prodaje nafte.