Već davne, predavne, 1863. godine, upravo na današnji dan osnovna je fudbalska asocijacija (Football Association, odnosno FA).
Do prije 154 godine fudbal je bio spojen s ragbijem, a svaka škola u kojoj se igrao tadašnji fudbal imala je svoja pravila i odredbe. To je bilo u redu dok se nije došlo do univerzitetske razine gdje bi igrači željeli da igraju, ali nisu imali standardizirana pravila. Ipak, članovi univerziteta Cambridge su 1848. godine napisali skup pravila, nazvanih “Cambridge rules”, koju su postali prihvaćeni od mnogobrojnih univerziteta.
No, tek će 15 godina kasnije na jednom sastanku između 11 londonskih fudbalskih timova i škola biti usvojena pravila za sve. Tu su prisustvovali naredni klubovi, osnivači: Barnes, Civil Service, Crusaders, Forest of Leytonstone (kasnije je ovaj klub postao Wanderers F.C), N.N. Club, Crystal Palace, Blackheath, Kensington School, Perceval House, Surbiton i Blackheath Proprietary School. Veliki broj ovih klubova se na kraju odlučio da igra ragbi ili su raspušteni. Jedini je ostao Civil Service FC koji danas nastupa u nižim ligama u Engleskoj.
Glavni čovjek koji je pokrenuo FA bio je Ebenezer Cobb Morley. Morley je 1862. godine kao kapiten Barnes pisao novinama “Bell's Life” gdje je predložio da se osnuje vrhovno tijelo koje će odrediti pravila sporta, a taj tekst kasnije je doveo i do sastanka u The Freemasons’ Tavernu gdje će FA biti i kreiran. Morley je bio prvi sekretar FA-a (1863-1866), a od 1867. do 1874. bio je i predsjednik. Napravio je prvi nacrt pravila igre, te je igrao u prvom meču pod okriljem FA-a 1863. godine.
Prve verzije pravila su definirane kroz šest sastanaka održanih u Freemason’ Tavernu od oktobra do decembra. Od sastanaka su odustali Crusadersi, Surbiton i Charterhouse, te su oni zamijenili su Royal Navy School, Wimbledon School i Forest School. Na zadnjem sastanku F.M Campbell, predstavnik Blackheatha povukao je svoj klub iz pregovora jer nisu usvojena dva pravila. Prvo od njih trebalo je da dozvoli nošenje lopte u ruci, dok je drugo zabranilo udaranje igrača po nozi, odnosno obaranje. Ostali ragbi klubovi iz Engleske su ispratili ovaj potez, te odustali od pregovora i 1871. godine osnovali ragbi uniju.
Prvi meč pod pravilima FA-a trebao je biti održan 02. januara 1864. godine, ali čelnici ove asocijacije nisu mogli čekati novu godinu, te su 19.12.1863 godine zakazali meč između Barnesa i Richmonda. Ovaj susret završen je remijem bez pogodaka. Iz Richmonda nisu bili zadovoljni novim pravilima, te je ovaj tim 1871. godine pomogao u osnivanju ragbi unije. Naredni meč pod okriljem FA-a bit će održan 09.01.1864. godine, a igrači su izabrani od strane čelnika istog.
Nakon susreta uslijedila je zdravica koja je glasila: “Uspjeh fudbalu, bez obzira na klasu ili vjerovanju”.
Četiri godine kasnije Charles Alcock kreirao je FA kup, koji i danas postoji. Prvo izdanje održano je 1872. godine, a učestvovalo je 15 klubova. Finale je odigrano u Ovalu, 16. marta 1872. godine između Wanderersa i Royal Engineersa pred oko 2000 gledatelja.
Na početku u FA kupu su učestvovali većinom amaterski klubovi, ali osnivanjem fudbalske lige 1888. godine broj timova se proširio.
Fudbalska liga osnovana je 17. aprila 1888. godine. Počet će 08. septembra s 12 timova: Aston Villa, Blackburn Rovers, Bolton Wanderers, Burnley, Derby County, Everton, Notts County, Preston North End, Stoke (1926. godine preimenovan u Stoke City), West Bromwich Albion i Wolverhampton Wanderers.
Fudbalska liga doživjela je reformu 1992. godine, te je osnovana Premier liga u kojoj su prvo učestvovala 22 kluba, da bi taj broj 1995. godine bio smanjen na 20 timova. Danas je Premier lige jedna od najboljih fudbalskih liga na svijetu i gleda se u svakom kutku svijeta.
sportsport.ba
