Strmoglav pad stranih investicija u BiH
U BiH je za prvih devet mjeseci zabilježen priliv stranih investicija od svega 56,7 miliona KM, što je za čak 81 odsto manje u odnosu na isti period lani, kada su iznosile 300,4 miliona KM, podaci su Ministarstva spoljne trgovine i ekonomskih odnosa BiH.
(Predrag Klincov / Nezavisne novine)
Razmjere ovogodišnjeg pada stranih ulaganja možda najbolje otkriva činjenica da je to za čak 11,5 puta niži iznos u poređenju s istim razdobljem 2010. godine, kada su iznosile 652 miliona KM.
Direkcija za ekonomsko planiranje (DEP) BiH u novom biltenu prenosi podatke resornog ministarstva prema kojima su ukupna ino-ulaganja u trećem kvartalu iznosila tek 6,35 miliona KM. Najveća ulaganja u julu imale su firme “Bader Real Estate” iz Kuvajta od 1,1 milion KM i “Axpo BH” iz Švajcarske od milion maraka, dok se u avgustu bilježi investicija firme “Jadranska ulaganja” iz Hrvatske u iznosu od 2,87 miliona KM.
Posmatrajući svih devet mjeseci, najveće strane investicije bile su od strane slovenačkih investitora – kompanije “Droga Kolinska” od 13,44 miliona KM i finansijske grupacije NLB od 10,76 miliona KM.
Sa druge strane, najveća povlačenja kapitala iz BiH imala je Hypo Alpe Adria banka u iznosu od 45,48 miliona KM, te firma “Tipo” iz Odžaka od 3,98 miliona KM.
Dosadašnja ino-ulaganja u 2012. drastično su manja od ranijih, očito nerealno optimističkih, prognoza DEP-a prema kojima je u našu zemlju ove godine trebalo da se slije između 460 i 660 miliona KM.
Kao razloge projekcijskog promašaja navode kašnjenje velikih ulaganja u oblasti energetike, te činjenicu da još nije počela realizacija ovogodišnjeg plana privatizacije državnog udjela u vlasništvu pojedinih strateških preduzeća. Ni ove godine, naime, nije došlo do prodaje državnog kapitala sarajevskih kompanija “Hidrogradnja”, “Šipad Export Import”, UNIS i “Energopetrol”.
“Privatizacija najprofitabilnijih firmi iz oblasti telekomunikacije i energetike odložena je do daljeg, a evidentno je i kašnjenje velikih investicionih ulaganja u oblasti energetike po principu zajedničkih ulaganja sa stranim partnerima. Učešća stranih partnera u ovim projektima u narednom periodu bi znatno povećala direktna strana ulaganja u BiH, i postala, pored velikih infrastrukturnih radova (koridor 5c), jedan od glavnih pokretača budućeg ekonomskog razvoja zemlje”, ističu u DEP-u.
Čak je i Izudin Kešetović, profesor Ekonomskog fakulteta u Tuzli, poznati kritičar neuspješnih ekonomskih politika bh. vlasti, iznenađen nivoom pada stranih investicija u 2012.
“Iznos stranih investicija za prva tri kvartala od 56,7 miliona KM je ekstremno nizak, što je više nego zabrinjavajuće, jer može uticati na makroekonomsku stabilnost u narednom periodu. Od nivoa stranih investicija direktno zavisi platni bilans, bruto domaći proizvod, zaposlenost i razvoj zemlje. Očito je da strane kompanije ne žele ulagati u neuređenu zemlju kakva je BiH”, ocijenio je Kešetović.
On je izrazio bojazan da će se negativni ekonomski pokazatelji nastaviti i u predstojećem periodu, zbog očekivanog zahlađenja kreditnih plasmana banaka, posebno ako se ne popravi kreditni rejting BiH, koji je samo na korak do najgore ocjene koju u Evropi ima samo prezadužena Grčka.
