Poslije nekoliko decenija, Saudijska Arabija je izmakla kontroli američkih obavještajnih službi, koje su pokušale da u Rijadu sprovedu operaciju promjene režima, piše bivši indijski diplomata M. K. Badrakumar za sajt “Indijan pančlajn”.
“Riječ je o obračunu američkih obavještajnih agencija sa kraljevskom kućom u Rijadu, što je kulminiralo slučajem ubistva saudijskog disidentskog novinara Džamala Kašogija.
Kašogi, kome je 2018. odrubljena glava u konzulatu Saudijske Arabije u Istanbulu, bio je “strateško sredstvo CIA”, tvrdi indijski diplomata, i dio operacije promjene režima u Saudijskoj Arabiji. Ubistvo Kašogija ugrozilo je strategiju Vašingtona prema Rijadu.
Danas je ovo istorija. Ali, za razliku od Burbona, saudijska kraljevska porodica nikada ne zaboravlja niti oprašta. Saudijci imaju beskrajno strpljenje i sopstveni odnos prema vremenu i prostoru. Oni mogu da čekaju.
Devetog juna ove godine Saudijci su uzvratili udarac. Rijad je sačekao da istekne 50-godišnji ugovor sa SAD, koji je obavezivao Saudijsku Arabiju da naftu prodaje isključivo za američke dolare. Na tom sporazumu je počivao sistem dolarske hegemonije. Ovaj sporazum je previđao da Saudijska Arabija investira prihode od nafte u obveznice američkog trezora, a da SAD zauzvrat pružaju vojnu podršku i zaštitu Rijadu. SAD su dobile stabilan izvor nafte. Prodaja nafte za dolare omogućila je status dolara kao svetske “rezervne valute”.
Kraj ere dolarske hegemonije
Nafta je postala jeftinija za američke potrošače, dok je priliv stranog kapitala u američke obveznice održao niske kamatne stope i tržište obveznica.
Ovaj sporazum Rijad nije obnovio, što će imati dalekosežne posljedice, smatra indijski diplomata. Kraj petrodolara oslabiće američki dolar i američka finansijska tržišta. Takođe, to će podstaći inflaciju i izazvaće slabljenje tržišta obveznica u SAD.
Širom svijeta, primjećuje se povećani uticaj privreda u usponu, sa promjenjivim ekonomskim pejzažem uz tektonska pomjeranja u globalnom finansijskom poretku. Sa krajem petrodolara, čitav svijet ulazi u postameričku eru.
Nema sumnje da Saudijska Arabija ima planiranu mapu puta. Saudijska Arabija se već pridružila projektima bezgotovinskog digitalnog plaćanja, koje predvodi Kina.
Ulazak Saudijske Arabije, glavne ekonomije G20 i najvećeg svjetskog izvoznika nafte, signalizira povećanje obračuna robe na platformi bez dolara, uz podršku novih tehnologija.
Druge velike ekonomije u usponu, uključujući Indiju, Brazil i Rusiju, takođe planiraju da pokrenu digitalne valute u naredne dvije godine, dok je Evropska centralna banka započela rad na pilot projektu digitalnog evra.
Ovome treba dodati strateški plan Rusije za stvaranje novog platnog sistema BRIKS-a bez korišćenja dolara. Moskovska berza nedavno je saopštila da prestaje da trguje dolarima i evrima.
Ovo su neki od znakova da je počelo kaskadno preispitivanja prednosti dolara kao “rezervne valute”. Neograničena sloboda koju su uživale SAD, da štampaju dolare i da žive daleko iznad svojih mogućnosti, zaključuje Badrakumar, namećući globalnu hegemoniju, bliži se kraju.
agencije
