Ramazanski koncert Sarajevske filharmonije: Univerzalnost muzike kao univerzalnost duhovnosti

Orkestar Sarajevske filharmonije je ove godine u partnerstvu sa Turskim kulturnim centrom ”Yunus Emre” odabrao magičan prostor Vijećnice kao mjesto u kojem su oživljeni zvuci djela velikih svjetskih kompozitora Mihaila Glinke, Edwarda Griega i Ludwiga van Beethovena

(PIŠE: Esma SULEJMANAGIĆ – Oslobođenje)

Biti nepretenciozan je ponekad iznimno zahtjevan zadatak, naročito pri izboru koncertnog programa za vrlo jasan, te posve specifičan povod. Ramazanski koncert je upravo jedna takva prilika, čijim organizatorima je ove godine pošlo za rukom da izbjegnu vrtlog značenja i simbola skrivenih iza povoda, te da o njemu govore posve univerzalnim, nepretencioznim i potpuno razumljivim jezikom duhom satkane muzike, i to one Glinke, Griega i Beethovena. Jer, i Božija riječ je univerzalna, a duhovnost je podjednako i umjetnička i vjerska. Orkestar Sarajevske filharmonije je ove godine u partnerstvu sa Turskim kulturnim centrom ”Yunus Emre” odabrao magičan prostor Vijećnice kao mjesto u kojem su oživljeni zvuci djela velikih svjetskih kompozitora Mihaila Glinke, Edwarda Griega i Ludwiga van Beethovena. Tog 16. juna Vijećnica je bila prepuna, a koncert koji je uslijedio bio je obilježen nastupima dvojice istaknutih turskih muzičara, dirigenta Oğuzhana Balcıja i pijaniste Gökhana Aybulusa.

Dan poslije Griegovog rođendana

Koncert je otvoren čuvenom uvertirom “Ruslan i Ljudmila” ruskog kompozitora Mihaila Glinke, a već prvi tonovi djela kreirali su kovitlac zvuka satkan od onog početnog, koji je proizveo orkestar, i svih onih nastalih u ehu aule Vijećnice. Upravo je ovo miješanje zvukova stvorilo ambijent u kojem su svi nedostaci orkestarskog zvuka ostali potpuno neprimjetni, a do izražaja su došle impresivne dinamičke gradacije, zajednička boja, te interpretativna invencija muzičara koji su se konačno, barem nakratko, premjestili iz zvučno suhog teatarskog prostora. Popularne Glinkine melodije najavile su i naredno djelo koncertnog programa. Možda je bilo posve slučajno da se upravo “Koncert za klavir i orkestar op. 16” u a molu norveškog kompozitora Edwarda Griega izvede na ovom koncertu samo jedan dan poslije kompozitorovog 172. rođendana. No, bilo kako bilo, turski pijanista Gökhan Aybulus priredio je zaista impresivnu interpretaciju. Velika snaga u izrazu, kao i bogat dijapazon muzičkih tehnika i sredstava od dinamike do tonske boje klavira u potpunosti su okupirali slušaoce, kulminirajući u solističkoj kadenci klavira u I stavu djela, u kojem je pijanista Aybulus ostvario velike gradacije u dinamici, uz impresivan, ali i suptilan ton bez suvišne patetike u zvuku. Pozorno su ga u interpretaciji pratili i dirigent i orkestar, u kojem su do posebnog izražaja dolazile dionice drvenih duvača, kroz kratka, ali vrlo lijepo dočarana sola. Tema III stava koncerta u dionici klavira odisala je snagom, te izuzetnom težinom u metričkom smislu, što je dalo posebnu čar ovom odsjeku djela. Vrlo virtuozna, ali zaista muzički upotpunjena izvedba nagrađena je burnim aplauzom publike, kojoj je pijanista zahvalio vrlo profinjenom, elegantnom, ali ne i sladunjavom izvedbom čuvenog “Nokturna br. 20”, op. posth. Frederica Chopina.

Precijenili mogućnosti prostora

Drugi dio koncerta rezervisan je u cijelosti za Beethovena i njegovu karakterističnu “Simfoniju br. 7” specifičnu po vrlo zanimljivim tretmanima ritma. Dirigent Balcı je već od samog početka djela pokazao izuzetnu sposobnost komunikacije sa orkestrom koji ga je vrlo dosljedno pratio, te istovremeno iznosio vrlo zanimljive muzičke ideje. Slušajući ovu simfoniju, svakako impresionira Beethovenova sposobnost gradnje zvučnih struktura čija izvedba zahtijeva veliku energiju i posvećenost koje te večeri svakako nije nedostajalo. Dirigent je vrlo jednostavno, bez suvišnog kompliciranja, vodio i kontrolisao izvedbu, te dinamički balansirao zvuk orkestra, u kojem su u par kratkih trenutaka limeni duvači preuzimali zvučnu dominaciju, pomalo precijenivši vlastite i mogućnosti prostora. Posebno upečatljiva bila je izvedba čuvenog II stava simfonije, Allegretto, čiji zvučni ugođaj je neodoljivo podsjećao na atmosferu posmrtnog marša, uz velike gradacije od vrlo suptilnog tona gudačke sekcije do grandioznog zvuka cjelokupnog orkestra. Veliku energiju u izvedbi muzičari su pokazali i izvedbama III i IV stava djela, koji su karakterisale vrlo kontrastirajuće ritmičke figure.

I ovu izvedbu publika je nagradila burnim aplauzom, zahvalivši dirigentu i orkestru na zaista posebnoj večeri. Još jedan uspješan koncert pokazao je univerzalnu poruku muzike primjenjivu u posve različitim situacijama. Univerzalnost muzike kao univerzalnost duhovnosti bila je prava introdukcija u novo duhovno iskustvo mjeseca ramazana.