Visoko
Visoko dio evropkog projekta CoolHeating – Sistem daljinskog grijanja donosi manje zagađenje i veće uštede
Ugradnja sistema za grijanje koji koriste obnovljive izvore energije donosi kako uštede, tako i smanjenje zagađenja životne sredine. U Evropi se sve više koriste upravo obnovljivi izvori energije u proizvodnji toplotne i rashladne energije. Takođe, u razvijenim evropskim zemljama nije neuobičajeno da se na lokalnom nivou udružena grupa građana odluči za ovu investiciju.
U tu svrhu, EU je, u sklopu projekta Horizont 2020, počela prije dvije godine implementaciju projekta CoolHeating i u BiH. Osnovna svrha projekta, koji se sprovodi u partnerstvu sa Elektroprivredom BiH, je smanjenje negativnog uticaja energetskog sektora na životnu sredinu, s obzirom na to da se više od 50% finalne energije u Evropi na godišnjem nivou troši na potrebe grijanja i hlađenja.
Kako kaže za eKapiju Elma Redžić iz Sektora za strateški razvoj Elektroprivrede BiH, trenutno se uporedo sa realizacijom aktivnosti definisanih u programskim paketima, radi na projektovanju tehničkog rješenja za sistem daljinskog grijanja u Visokom, opštini koja je izabrana za ciljnu u BiH.
– Na osnovu glavnih ulaznih parametara koji su prikupljeni u dosadašnjim projektnim aktivnostima, u toku je optimizacija tehno-ekonomskog rješenja za sistem daljinskog grijanja u Visokom, kao i priprema idejnog projekta. U okviru CoolHeating-a predviđena je i izrada tenderske dokumentacije za glavni projekat i nabavka opreme.
Redžić ističe da je realizacija CoolHeating-a počela u januaru 2016. godine, te da je period trajanja projekta 3 godine.
– Do sada su aktivnosti podrazumijevale mjere motivisanja zajednice i građana na uspostavljanju sistema daljinskog grijanja na bazi OIE, ispitivanja resursa i potencijalnih opcija, kao i jačanje kapaciteta u pripremi finansijskih i biznis modela, te iniciranje izmjena zakonske regulative u svrhu afirmacije i povećanja broja investicija u ovakve projekte.
Naša sagovornica pojašnjava da Coolheating pruža podršku razvoju tržišta malih modularnih sistema daljinskog grijanja i hlađenja u gradovima i opštinama jugoistočne Evrope.
– Osim pet ciljnih lokalnih zajednica u jugoistočnoj Evropi, realizaciju cijelog projekta prate dodatne dvije zajednice u svakoj zemlji. Ciljna zajednica iz BiH je Visoko, dok su opštine sljedbenice Živinice i Goražde.
Grijanje u Visokom, ističe Redžić, trenutno predstavlja problem za opštinu i građane u smislu sigurnosti snabdijevanja i fluktuacije cijene gasa, zbog čega se veliki broj stanovnika opredijeljuje za ekonomski pristupačnije varijante grijanja, najčešće ugalj. To ima za posljedicu prekomjerno zagađenje iz individualnih ložišta.
– Visoko je planirano za toplifikaciju iz kogenerativnih blokova TE Kakanj, gdje bi se toplota dovela granskim vrelovodom spojenim na magistralni vrelovod TE Kakanj–Sarajevo, što je projekat koji je prešao u fazu realizacije. Projekat koji se razvija u okviru CoolHeating-a je komplementarno rješenje projektu grijanja iz TE Kakanj, kao dio cjelovitog rješenja grijanja za opštinu Visoko, a sve u cilju smanjenja zagađenja u zimskom periodu.
Značajno manja emisija CO2
Objekti koji su predviđeni projektom CoolHeating u Visokom su Mješovita srednja škola Hazim Šabanović, Kulturno-sportski centar Mladost, naselje Luke, JU Dom zdravlja Visoko, te jedan dio individualnih i kolektivnih stambenih jedinica.
– Projektom je planirano da se osigura proizvodnja od 98 GWh toplotne energije godišnje u 5 ciljnih opština, a time bi se izbjegla emisija od 27.806 tona CO2. Prema tome, u Visokom se očekuje proizvodnja od oko 20 GWh toplotne energije na bazi obnovljivih izvora energije godišnje, što bi značilo smanjenje emisija CO2 za oko 5.500 tona – ističe Redžić.
Dodaje da su se ovakvi sistemi grijanja i hlađenja u Evropi pokazali kao isplativi i bez učešća subvencija. Poseban aspekt je sigurnost i pouzdanost, te stabilnost cijena u dužem vremenskom okviru u poređenju sa sistemima koji koriste uvozne energente.
Bogatstvo energetskih resursa
BiH je zemlja koja je prepoznatljiva po značajnim energetskim resursima, kako konvencionalnim, tako i obnovljivim. Što se tiče OIE u konceptu ovog projekta, objašnjava naša sagovornica, u BiH se mogu koristiti različiti proizvodni sistemi, kao što su solarni kolektori, kotlovi na biomasu, toplotne pumpe, toplina iz bioplinskih postrojenja te otpadna toplota iz industrijskih procesa koja se trenutno ne koristi već se gubi.
– Neosporna je činjenica da je potencijal obnovljivih izvora energije u BiH značajan, čak i značajniji u odnosu na zemlje zapadne Evrope koje imaju značajno bolje mehanizme za korištenje tog potencijala. U BiH, kao i u ostalim zemljama u okruženju, potrebno je stvoriti pretpostavke za ekonomski isplativo korištenje tog potencijala, te u značajnijoj mjeri promovisati ovakve sisteme.
Implementacija CoolHeating-a u industrijskim postrojenjima
Sagovornica eKapije iz Sektora za strateški razvoj EPBiH kaže da sada nije predviđena implementacija ovog sistema u nekom industrijskom objektu u Visokom.
– Koncept je razvijen za objekte koji se nalaze u samom jezgru grada i koji predstavljaju najveće zagađivače u općini Visoko. Međutim, nema prepreke da se ista ili slična tehnološka rješenja i sistemi koriste za industrijske objekte. S druge strane, korištenje industrijskih postrojenja kao izvora, pri čemu se viškovi toplote koriste za proizvodnju toplotne energije, se također ohrabruje kroz ovaj projekat.
Ističe da je o troškovima za ovu investiciju sada prerano govoriti, jer postoji mnoštvo faktora koji utiču na ekonomsku analizu i koje je potrebno uzeti u obzir. Cijene energenata su u porastu, dodaje, i mogu imati značajne sezonske varijacije.
– Sistemi grijanja koji koriste OIE mogu imati veću početnu investiciju, ali je potrebno uraditi finansijsku analizu za predviđeni životni vijek projekta.
U tome u velikoj mjeri može pomoći besplatni softverski alat koji je razvijen u okviru projekta CoolHeating.
Slobodana Šubara
ba.ekapija
