FOTO: Tabačka džamija – Nacionalni spomenik BiH
Tabačka džamija u Visokom je izgrađena u vrijeme ekspanzije esnafa tabačkog zanata na lijevoj obali rijeke Fojnice, uz nekadašnju tabhanu. Izgradili su je visočki tabaci u prvoj polovini 17. vijeka. Nekoliko je puta objekat džamije obnavljan nakon poplava i požara koji su zahvatili gradsku jezgru, a 1870. godine zabilježena je zadnja velika poplava koja je odnijela i tabhanu i džamiju. Nakon toga 1871. postavljeni su novi kameni temelji džamije, sa do danas zadržanim oblikom arhitekture, bez obzira na dosadašnje manje i veće zaštitne i rekonstruktivne zahvate. 1961. godine prepravljeno je šerefe munare, a u periodu 1992 – 1995. godine džamija je od artiljerijskih projektila pretrpila direktna oštećenja, koja su do 2000. godine djelomično sanirana.
Od dana proglašenja objekta nacionalnim spomenikom, 09.10.2003. godine, aktivnosti džemata, Medžlisa IZ Visoko, Zavičajnog muzeja Visoko i cijele lokalne zajednice bile su usmjerene na Zavod za zaštitu spomenika Federacije BiH radi izrade „Projekta rekonstrukcije Tabačke / Tabhanske džamije“ u Visokom. Projekat (izrađen od strane Zavoda) je svečano promoviran 28.09.2004. godine u prostorijama Zavičajnog muzeja Visoko, a pripremni radovi su bili u toku.
Radovi na realizaciji projekta restauracije nacionalnog spomenika Tabačke/Tabhanske džamije započeli su 2005. godine, u suradnji s Vladom F BiH, Federalnim Zavodom za zaštitu spomenika BiH, Komisijom za očuvanje nacionalnih spomenika BiH, Medžlisom IZ Visoko, općinom Visoko i Zavičajnim muzejom Visoko, da bi se nastavili kontinuirano i u 2006., 2007. i 2008. godini.
Kustosi Zavičajnog muzeja su bili u direktnoj vezi sa predstavnicima Medžlisa IZ Visoko, aktivno i redovno su učestovali u obilasku i praćenju konzervatorsko-restauratorskih radova nacionalnog spomenika Tabhanske džamije u Visokom, te obavljali redovne konsultacije sa nadležnim institucijama.
Završni radovi na Projektu rekonstrukcije, restauracije i konzervacije nacionalnog spomenika započeli su u 2008. godini. Nastavljeni su radovi na završnoj fazi restauracije samog objekta / enterijer i eksterijer, te je započeta izgradnja pomoćnog objekta u dvorištu / haremu džamije (abdesthana sa sanitarnim blokom). Konstultirajući predstavnike Medžlisa Islamske zajednice Visoko zabilježeno je da je posljednja faza Projekta, zaključno sa 2008. godinom, realizirana sa sljedećim radovima:
• uvedeno grijanje u prostorije,
• demontiran je privremeno postavljeni klima uređaj,
• izrađen, prevezen i postavljen šadrvan sa nadstrešnicom, klupa uz šadrvan i ograde oko mezaristana, koji je još uvijek zatvoren zbog dovršavanja ostalih funkcija i vanjskih instalacija,
• djelimično je završen pomoćni objekat u dvorištu – unutrašnjost abdesthane i sanitarni blok sa 2 toaleta u funkciji.
www.magazinplus.eu
