Svaki četvrti građanin EU je barem jednom probao kanabis odnosno marihuanu. To se navodi u novom izvještaju o stanju sa drogama u Evropi. Najveći problem predstavljaju sintetičke droge.
93 miliona Evropljana je u svom životu barem jedanput probalo neku od zabranjenih droga – što je više od četvrtine građana EU starosne dobi od 15 do 64 godine. To je objavljeno u novom izvještaju o stanju sa drogama u Evropi (European Drug Report). 2015 je registrovano 1,5 miliona narko-delikta, od čega jedan milion zbog posjedovanja i uživanja ilegalnih droga, od toga polovina za posjedovanje kanabisa. Kanabis – što pokazuje izvještaj od stotinu stranica – ostaje u Evropi najrasprostranjenija droga. 24 miliona Evropljana posegnulo je protekle godine za jointom i “bongom – vaporizatorom” (op.red. jednom vrstom nargile). Odnos prema drogi je od države do države različit. U Nizozemskoj, Španiji, Portugalu ili Češkoj Republici konzumenti mogu bez većih problema posegnuti za kanabisom. U Litvaniji, Slovačkoj ili Grčkoj im međutim za uživanje većih količina droge prijete kazne zatvora do deset godina, što je slučaj ako vas uhvate sa kilogram kanabisa.
620 novih psihoaktivnih substanci
Godišnji izvještaj Evropskog monitoring-centra za droge i ovisnost o drogama EMCDDA (European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction) sa sjedištem u portugalskom Lisabonu sastavljen je od podataka iz svih zemalja članica EU i ilustrovan je nizom preglednih grafika. Ono što posebno zabrinjava eksperte EMCDDA je visoka zastupljenost tzv. novih psihoaktivnih supstanci za koje se korsiti kratica NPS. Te dizajnirane, sintetičke droge su mješavina odnosno hemijske varijacije već poznatih droga. Na ovaj način su proizvođači i trgovci drogama dugo vremena zaobilazili zabranu proizvodnje, prodaje i konzumiranja droge.
Ove legalne supstance odnosno narkotici, poznati pod nazivom “Legal Highs” prodaju se u specijalnim shopovima putem interneta. 620 takvih substanci je poznato u EU. Jedna od dobrih vijesti u izvještaju je da broj novih sintetičkih droga – NPS ne raste tako brzo kao u prošlosti. I dok su eksperti Evropskog sistema za rano upozorenje 2015. godine registrovali 98 novih substanci, tokom 2016. ih je registrovano “svega” 66.
Andrew Cunningham, saradnik EMCDDA to objašnjava pooštrenim zakonskim odredbama. “U nekim zemljama poput Poljske, Irske ili Velike Britanije su te nove supstance potpuno zabranjene i ne mogu se nabaviti legalnim putem već samo na crnom tržištu”, kaže Cunningham. Druge zemlje poput Njemačke, nastavlja Cunningham, su zabranile samo određene vrste hemijskih supstanci kao što su sintetički kanabinoidi, čije je dejstvo slično djelovanju kanabisa ili su zabranili katinone, koji djeluju stimulirajuće poput kokaina ili amfetamina. Polje djelovanja se sužava ne samo za trgovce drogom već i za proizvođače, posebno u Kini: U tamošnjim hemijskim fabrikama su mnoge od tih droga spravljane industrijski. Međutim, u oktobru 2015. godine je u Kini zabranjeno preko 100 tzv. novih psihoaktivnih supstanci. Ipak, s obzirom na činjenicu da je za četiri puta povećan broj slučajeva zapljene droge, zaključak izvještaja nije nimalo optimističan. “Raspoloživost novih psihoaktivnih supstanci je i dalje velika, sve i ako je smanjen broj novih sintetičkih droga.
Kanabis – manje opasan
Pri tome su sintetički kanabinoidi puno opasniji od prirodnih supstanci. Cunningham s tim u vezi upućuje da je od takvih sintetičkih droga zabilježeno 30 smrtnih slučajeva tokom 2016. godine, što nije slučaj sa kanabisom odnosno konzumiranjem marihuane. Cunningham je potvrdio da u Nizozemskoj, koja vodi liberalnu politiku i u kojoj legalno možete kupiti kanabis odnosno marihuanu, jedva da postoji tržište za opasne sintetičke varijante ove droge.
Logo Evropskog monitoring-centra za droge i ovisnost o drogama EMCDDA (European Monitoring Center for Drugs and Drug Addiction) sa sjedištem u portugalskom Lisabonu
Cunningham dodaje i da su sintetički opijati jako opasni. Te supstance podsjećaju na heroin ali su mnogo jače. Medicinski se koriste za ublažavanje bolova ali u jako malim dozama u vidu flastera. Cunningham upućuje na niz smrtnih slučajeva od predoziranja ovakvom vrstom sintetičkih droga.
Rastući broj umrlih
Iz izvještaja o stanju sa drogama u Evropi proizilazi da je tokom 2015. godine 8.400 ljudi umrlo od predoziranja heroinom ili nekim drugim sintetičkim ili prirodnim opijatima. To je šest procenata više nego protekle godine. Za Juliana Vincentea iz EMCDDA, odgovornog za zdravstvo, to je zabrinjavajući razvoj situacije, tim prije što je broj mrtvih od rekorda dostignutog 2008. narednih godina bio u silaznoj putanji. I u Njemačkoj je broj umrlih od droge od 2015. povećan. EMCDDA se u tom kontekstu zalaže da se narkomanima i njihovim porodicama stavi na raspolaganje protuotrov naloxon, kojim se – u slučaju predoziranja- može spasiti ljudski život.
Eksperti iz Lisabona su također primjetili da se u posljednjih šest godina prodaja droge prebacuje na internet i na “Darknet”, koji ima pristup specijalnim tražilicama. Još uvijek je, po mišljenju saradnice EMCDDA Teodore Groshkove trgovina drogom u Darknetu ograničena na relativno manju grupu ljudi. Ali ona očekuje da će se ona vrlo brzo proširiti. Jer, Darknet je u stanju da većim grupama korisnika daje pristup drogama. Krajem oktobra će EMCDDA, skupa sa Europolom, objaviti sveobuhvatnu studiju o trgovini drogom u Darknetu.
- DW.DE
- Autor Matthias von Hein
