Ovih dana su u izdanju entitetskih zavoda za statistiku objavljeni podaci o novorođenim prema nacionalnoj pripadnosti majke. Pedantni pratitelji demografske statistike su te podatke objedinili sa podacima iz prethodnih godina, na osnovu čega je nastala tabela ispod. Kako bih posebno potencirao neke pokazatelje, pripremio sam 2 grafika, prikazani iza tabele.
Ukoliko se ovi podaci uzmu kao tačni, te ukoliko 2009. godinu uzmemo kao referentnu (u njoj je bilo najviše novorođenih od 2003. godine, nakon čega slijedi konstantan pad) vidljiv je trend drastičnog smanjenja broja novorođenih u ukupnoj populaciji (o čemu pišem i govorim u zadnjih 5-6 godina), te konstantan porast broja umrlih (koji će još rasti).
Bošnjaci više ne dominiraju natalitetom
Ono što se također može uočiti jeste smanjenje broja novorođenih čije su majke Bošnjakinje – u periodu 2009-2021. godina broj takvih novorođenčadi je smanjen za 30% (sa 20.394 na 14.153), dok je broj novorođenih od majki Hrvatica i Srpkinja smanjen za 16% (sa 3.316 na 2.785), odnosno 10% (sa 9.832 na 8.890). Također, udio bošnjačke djece u ukupnom broju novorođenih na nivou Bosne i Hercegovine je pao sa 59.2% na 52.43%.
Šta je uzrok bijele kuge?
Sasvim sigurno da određenu ulogu igraju sociološki faktori (sve kasniji ulazak u brak, broj razvoda), zatim loša ekonomska i politička situacija itd. Međutim, više je nego očito da ovi faktori nisu bili značajnije drugačiji ni 2009. godine – tj. 12 godina je kratak period da bi se ovi faktori mogli promijeniti.
Ono što najviše utiče na ovako drastičan pad novorođenih jeste ISELJAVANJE – fenomen vidljiv golim okom na terenu. Unsko-Sanski i Tuzlanski kanton prosto dominiraju na tom polju crne statistike. Kao primjer, navest ću izvještaj glavnog imama MIZ Kalesija o napuštanju zemlje iz 2 mala sela sa područja Kalesije.* S druge strane, prema zvaničnim podacima USK je u januaru mjesecu imao 50 novorođenih – koliko su imale opštine Ilidža ili Novo Sarajevo, a u čitavoj prošloj godini prema broju novorođenih je bio na nivou opštine Novi Grad Sarajevo (2 puta veća od Ilidže i N. Sarajeva).
Šta je rješenje?
Kao glavne faktore iseljavanja ankete su izdvojile:
-korupciju
-loš standard (uzrokovan malim brojem radnih mjesta usljed nedovoljno stranih investicija itd)
-opštu besperspektivnost (prouzrokovanu nikakvim trendovima na polju poboljšanja zdravstva, obrazovanja, infrastrukture itd).
Rješenje demografskog problema (kojeg dominantno čini iseljavanje) je rješavanje navedenih problema putem:
-jačanja tužilačko-pravosudnih institucija
-poboljšanje poslovne klime (digitalizacija i smanjenje javne uprave, promjena porezne politike privredi itd)
-drastično povećavanje ulaganja u infrastrukturu, onako kako se to trenutno radi u KS (predviđeno je da se u naredne 4 godine u infrastrukturu na području KS uloži 330 miliona KM)
*Izvještaj glavnog imama MIZ Kalesija o egzodusu mladih ljudi iz 2 sela https://www.nkp.ba/biti-svoj-u-svojoj-kalesiji-ili…/
Piše: Adnan Fehratbegović
Dialogos.ba
