Obrazovanje odraslih osoba u Republici Srpskoj poslužilo je određenim interesnim grupacijama da prošire poslove i dođu do dobre zarade. Zakonom o obrazovanju odraslih uređena je organizacija i struktura obrazovanja odraslih i taj segment je dio jedinstvenog obrazovnog sistema Republike Srpske.
Ovim zakonom uređeno je obrazovanje, usavršavanje i osposobljavanje odraslih osoba. Na osnovu ovoga zakona izvođenje programa za sticanje srednje stručne spreme odraslih traje koliko i izvođenje programa za obrazovanje redovnih učenika. Program prekvalifikacije i osposobljavanja traje najmanje 6 mjeseci, dok program usavršavanja nije vremenski ograničen.
ŠTO PRIJE U FOTELJU
Međutim, donošenjem Zakona o osnovama bezbjednosti saobraćaja na putevima BiH 2006. godine počinju muke Ministarstva prosvjete RS, jer su u nadležnost tog ministarstva preneseni i poslovi koji se odnose na organizaciju i provođenje vozačkih ispita u RS.
Zbog toga je 2007. godine Ministarstvo prosvjete osnovalo Zavod za obrazovanje odraslih, čiji je osnovni zadatak bio organizacija i provođenje vozačkih ispita. Kasnije ova organizacija od Pedagoškog zavoda preuzima i poslove prekvalifikacije, doškolovavanja i usavršavanja odraslih osoba, a sve na osnovu Zakona o obrazovanju odraslih iz 2009. godine.
U početku je Zavodom rukovodio načelnik, da bi kasnije bio raspisan konkurs za direktora Zavoda, koji je nekoliko puta poništen samo da bi na to mjesto bila imenovana inžinjer saobraćaja Mira Bera, koja je do tada obavljala poslove načelnika. Jedini uslov za imenovanje direktora na kraju je bio taj da je kandidat za direktorsku funkciju saobraćajni inžinjer.
Beru je na tu funkciju “progurao” tadašnji ministar prosvjete Anton Kasipović.
Bera je zasjela u direktorsku fotelju mada nije imala položen državni ispit, iako po zakonu direktori javnih ustanova moraju imati položen državni ispit. Čitav mandat načelnika Zavoda, kao i veći dio direktorskog mandata, Bera nije imala položen državni ispit. Položila ga je tek krajem 2015. godine.
Preuzimanjem poslova dokvalifikacija i prekvalifikacija Zavod sklapa ugovore sa organizatorima obrazovanja u RS (osnovne škole, srednje škole, privatne srednje škole, radnički univerziteti), kojih trenutno ima 40 i koje u ponudi imaju 63 zanimanja. Trenutni broj polaznika je 2024, a za osam godina 3691 osoba je završila proces dokfalifikacije i prekfalifikacije.
Monopol na obrazovanje odraslih u RS preuzeo je Centar za obrazovanje iz Širokog Brijega, koji je širom RS otvorio područne centre u Banjaluci, Bijeljini, Istočnom Sarajevu, Trebinju, Gacku…, gdje upisuje kandidate za razna zanimanja.
300 ZANIMANJA U TRI GODINE
Centar iz Širokog Brijega u svojoj ponudi ima 331 zanimanje (četvorogodišnji strukovni program, program stručnog usavršavanja V stepen), dok u programu stručnog usavršavanja za nova zanimanja ima u ponudi 108 zanimanja.
Nije ništa sporno u tome da Centar iz drugog entiteta obrazuje, dokvalifikuje i prekvalifikuje odrasle iz RS, ali je problem u tome što kandidati koji upišu trogodišnju školu u Centru za obrazovanje iz Širokog Brijega tu školu završe ekspresno, za 3 do 4 mjeseca.
Trogodišnju školu u centrima za obrazovanje iz RS, prema zakonu, pohađaju tri godine.
Po osnovu školarina odraslih godišnje u Široki Brijeg, te još neke centre u Federaciji BiH, gdje se školovanje završi za par mjeseci umjesto nekoliko godina, ode 5 do 7 miliona maraka.
Ovim pitanjem nije se bavio nijedan ministar prosvjete RS, od Kasipovića do danas.
Dok se u Širokom Brijegu diploma dobija po skraćenom postupku, centri i škole za obrazovanje u RS nemaju dovoljno kandidata za upis na pojedine smjerove.
Centar za obuku iz Širokog Brijega ima monopol i u poslovima iz oblasti organizacije i provođenje ispita za upravitelje prevoza, početno i periodično stručno osposobljavanje i organizaciju i provođenje ispita za vozača u međunarodnom cestovnom prevozu.
Za ove poslove nadležno ministarstvo Kantona Sarajevo bilo je raspisalo konkurs, ali se Zavod za obrazovanje odraslih RS nije prijavio na konkurs, mada je ispunjavao sve uslove. Prema izvorima iz Vlade RS, opet su prevagnuli pojedinačni interesi ljudi iz izvršne vlasti ovog entiteta da se posao dodijeli Centru iz Širokog Brijega.
(zurnal.info)
