Kako je legalizovan rasizam: Ovo je prvi zakon koji je zahtijevao mržnju i “čistotu krvi”

Godine 1449., u španskom gradu Toledu, izdat je edikt za koji verovatno nikada niste čuli, ali čiji efekti se osećaju do danas. Bio je to prvi ikada doneseni set diskriminatornih zakona baziranih na rasnoj pripadnosti.

Duga istorija ekstremnog španskog antisemitizma, koji je vrhunac doživeo u vreme inkvizicije, postavila je osnove za nešto što istoričar Dejvid Brion Dejvis karakteriše kao “hriščanski negrofobni rasizam”.

Ovaj oblik diskriminacije doveo je do uspona opšte zabrinutosti oko “čistote krvi” – “limpieza de sangre” na španskom – i tako do pojave prvog koncepta biološke rase.

Nakon što je 1391. pod sloganom “probrati se ili umri” trećina španskih Jevreja nasilno preobraćena u hrišćanstvo, mnogi od ovih takozvanih “novih hrišćana” postigli su velike uspehe u poslvanju, što je izazvalo ljubomoru “starih htišćana”.

Netrpeljivost je kulminirala u 15. veku kada je u Toledu izbila “poreska buna”. Naime, rulja pod vođstvom Pera Sarmijenta zauzela je gradske kapije zbog zahteva miljenika kralja Huana II Alvara de Lune da mu grad pozajmi milion maravedisa (tadašnja valuta).

Pošto je zauzeo grad, Sarmijento je bes rulje usmerio ka pogatim preobraćenicima koje je optužio da u tajnosti praktikuju judazam, oformivši inkviziciju posebno zaduženu za konvertite.

Petog juna 1449. Sarmijento je izdao dokument pod nazivom “Sentencia Estatuto”, prvi set zakona o rasnoj ekskluziji u istoriji čovečanstva. Konvertitima – bez obzira da li su bili iskreni hrišćani – zabranjeno je da obavljaju javne dužnosti i dobijaju zemlju od crkve na korišćenje, sem ako ne mogu da dokažu da su najmanje četiri generacije pod okriljem hrišćanske vere.

Ekspert za anti-semitizam Leon Polijakov smatra da je ovo “prvi primer legalizovanog rasizma u istoriji”, kao i prve zakonske antisemitske restrikcije, bazirane na rasnoj, ne na verskoj koncepciji judaizma.

Nakon Toleda, ova inovacija je postala “viralna”, a španska ideja o čistoti krvi, poklopivši se sa periodom začetka trgovina afričkim robovima i otkrićem Amerike, pretvorila je koncept “limpieza de sangre” u najveću pokretačku snagu rasizma prema crnoj rasi, koji će okarakterisati i moderno doba.

Inače, čak i reč rasa je španskof porekla i nekada je označavala jevreje, da bi do sedamnaestog veka prešla u engleski jezik i postala referenca za grupe ljudi s određenom bojom kože. Do osamnaestog veka, stigao je i termin “krv” u rasnom kontekstu.

Tako je “limpieza”, rođena tri veka ranije, pustila skorene u kolektivnoj globalnoj svesti – koren do danas prerastao u korov koji je gotovo nemoguće istrebiti.