EKONOMSKA OKUPACIJA IZ OFF SHORE ZONE: Rusi preko kompanije PPD kontrolišu ulazak roba iz Evrope u BiH
Piše: Avdo Avdić
PPD odnosno Erdal d.o.o. trguje strujom, plinom, naftom, boksitom, aluminijem, te se bave željezničkim transportom. Osnivači kompanije se kriju u off shore zoni na Malti, a strateški su partner ruskog Gazproma. Posluju preko ruske Sberbanke, finansirali kampanje HDZ-a Hrvatske i BiH
Proruska kompanija PPD preuzima strateške poslove u BiH. U pitanju je glavni Gazpromov partner na Balkanu koji posluje u Hrvatskoj i BiH,a koji je, preko Milijana Vase Brkića, finansirao kampanju predsjednice Hrvatske Kolinde Grabar Kitarović. U BiH PPD uglavnom radi sa kompanijama koje su bliske Draganu Čoviću, ali je svoje poslovanje proširio i na Republiku Srpsku.
Trenutno su četvrta kompanija po prodaji električne energije, bave se prodajom gasa, nafte, trguju boksitom, posluju sa Aluminijem, najveći su dioničari Luke Ploče, te vrše transport robe na teritoriji Evropske unije za potrebe željezničkih preduzeća iz Federacije i Republike Srpske. Kontrolišu i transportuju sve robe koje brodovima dolaze u BiH, te vrše njihov transport kroz teritoriju Repubike Hrvatske.
REGISTRACIJA NA MALTI
Kompanija PPD registrovana je u ulici Tešanjska br. 24 a, u Avazovom tornju. Prema sudskom registru, osnovana je 30. jula 2015. godine. Zvanično, osnivač PPD-a Sarajevo je off shore kompanija COAST LINE COMMODITIES LTD koja je samo dvadeset i tri dana ranije registrovana na Malti.
Tokom prvih pet mjeseci poslovanja PPD je prikazao da je imao promet u iznosu od samo jedne marke. Nakon toga, u aprilu 2016. godine PPD podnosi Državnoj regulatornoj komisiji za električnu energiju BiH zahtjev za izdavanje licence za obavljanje međunarodne trgovine električnom energijom. Istovremeno, predaju zahtjev za izdavanje licence za trgovinu naftom i plinom. Nakon što su dobili sve potrebne dozvole, PPD Sarajevo mijenja ime u Erdal d.o.o., te u svojoj prvoj godini poslovanja imaju prihod od ukupno 41,5 miliona maraka.
Već sljedeće godine, dakle 2017, Erdal d.o.o. prikazuje prihode od 161 milion maraka i to sa svega šest zaposlenih.Prema izvještaju Nezavisnog operatera sistema, Erdal d.o.o. je samo u drugoj polovini 2017. godine sa prenosne mreže povukao 779 GW/h struje. Zbog toga je u dokumentu nazvanom „tokovi elekrične energije u BiH“ koji je dostupan na zvaničnoj stranici NOS-a, PPD, odnosno Erdal d.o.o. označen kao četvrta kompanija po potrošnji električne energije na prenosnoj mreži BiH. Ispred su samo državne kompanije Elektroprivreda BiH, Elektroprivreda RS, te Elektroprivreda HZ HB.
Većinu energije koju je PPD povukao sa prenosne mreže distribuirao je mostarskom Aluminiju. Osim što je Aluminij snabdijevao električnom energijom, PPD je bio dobavljač i boksita iz Rudnika boksita d.o.o. Posušje. Iako su tokom 2017. godine iskazali dobit u iznosu od 3,1 milion maraka, kompanija Erdal d.o.o. Sarajevo je, prema izvještaju revizora FBiH, 31. 12. 2017. godine dugovala Rudnicima boksita 479 hiljada maraka. I da stvar bude još gora, PPD, odnosno Erdal d.o.o. je od Rudnika boksita kojim upravlja HDZ BiH dobijao rudu povoljnije od svih kupaca.
„Cijena za Prvo plinarsko društvo PPD je bila 52 marke po toni za utovarene vagone, odnosno 50 maraka po toni utovarene na kamione. Rudnici su tokom 2017. godine isporučili 77 483 tone boksita, uz ostvarenu prosječnu cijenu od 68,75 KM po toni“, naveli su revizori u svom izvještaju za 2017. godinu.
UBIRANJE PROFITA, OSTAVLJANJE DUGOVA
Tona boksita, dakle, za PPD je bila 18 maraka po toni jeftinija od prosječne cijene po kojoj je ruda prodavana drugim kupcima. I sa takvom povoljnom cijenom PPD je ostao dužan Rudnicima skoro pola miliona maraka. Revizori su zabilježili da je PPD, odnosno Erdal d.o.o. u godini kada je iskazivao profit ostao dužan u Željeznicama Federacije BiH. No, tu tom slučaju situacija je mnogo gora.
Naime, Javno preduzeće Željeznice Federacije BiH, prema međunarodnim pravilima mora na teritoriji druge države imati partnersku kompaniju koja za njih prevozi robu. Na teritoriji Hrvatske do 2017. godine taj posao su za Željeznice FBiH obavljale državne Hrvatske željeznice. No, onda je na tim poslovima angažovana kompanija PPD Transport registrovana u Hrvatskoj. Tako je svu robu za potrebe Željeznica FBiH na teritoriji Hrvatske prevozio PPD Transport i to lokomotivama i vagonima koje su prethodno iznajmili od Željeznica FBiH.
„Potraživanja od kupaca u inostranstvu iskazana su u iznosu od 511 hiljada maraka, a najvećim dijelom se odnose na potraživanje od kupca PPD Transport d.o.o. Zagreb u iznosu od 480 hiljada maraka za zakup vagona“, navedeno je u revizorskom izvještaju o poslovanju Željeznica FBiH za 2017. godinu.
PPD, dakle, Željeznicama FBiH nije plaćao zakup lokimotiva i vagona, a istovremeno je, koristeći te vagone, knjižio Željeznicama FBiH troškove prevoza robe na teritoriji Hrvatske. Tako su, prema nalazu revizora, obaveze Željeznica FBiH prema PPD-u u prošloj godini iznosile 1,1 milion maraka i sve su nastale zbog transporta roba na teritoriji Hrvatske. Identičan ugovor PPD Transport ima i sa Željeznicama Republike Srpske.
„S obzirom na lokalne i tehničke okolnosti, kao i radi ekonomskog i efikasnog odvijanja saobraćaja, PPD i Željeznice Republike Srpske ovim ugovorom definišu prevoz teretnih vozova do i od stanica na granici između BiH i Hrvatske“, navedeno je u u ugovoru između PPD-a i ŽRS.
KONTROLA TRANSPORTA
Ovime je, faktički, PPD Transport, koji je strateški partner ruskog Gazproma preuzeo kontrolu nad kompletnim transportom roba koje iz Evrope, željezničkim saobraćajem, ulaze u BiH. Osim toga, PPD kontroliše i ulazak roba u BiH preko Luke Ploče. Prema izvještaju sa Zagrebačke burze, kompanija Energija naturalis d.o.o. Zagreb vlasnik je najvećeg paketa dionica Luke Ploče. U pitanju je udio od oko 25 posto, dok su ostali suvlasnici skriveni iza skrbničkih računa. PPD je sastavni dio grupacije Energije naturalis. Tako sada PPD kontroliše Luku Ploče, ali i prevoz robe od Luke Ploče do ulaska u BiH.
(zurnal.info)
