Nove akvizije “Zavičajnog muzeja” Visoko
Krajem mjeseca jula 2021. godine „Zavičajni muzej“ Visoko obogaćen je novom akvizicijom iz naslijeđa porodice Užičanin iz Visokog. Riječ je o predmetu koji pripada alatu i priboru tradicionalnog saračkog zanata. Ovim poklonom obogaćen je fundus starih zanata Etnografske zbirke i biti će predmet etnoloških i drugih istraživanja na čemu je Zavičajni muzej u Visokom zahvalan svojim darovateljima koji su na ovaj način dali doprinos u kolektivnoj memoriji visočkog kožarstva.
Poklon Muzeju dolazi od hadži Jasmine hanume i hadži Rešada Užičanina (23. 7. 2021) pod nazivom „satlersko res[t]lo“. Po kazivanju darovaoca “reslo” je pripadalo hadži Rešadovom dedi, Sulejmanu ef. Užičaninu, koji je pored imamske dužnosti u Šadrvanskoj džamiji, imao sarački dućan u Čaršiji sredinom prve polovine 20. stoljeća.
Hadžija Užičanin navodi da je zanat naslijedio njegov otac Sead koji je nastavio raditi u dućanu, ali je posebno usavršio zanat u izradi kožnih tašni, te ga je taj poziv odveo u državnu firmu, budući Kožarsko tekstilni kombinat Visoko, gdje je zaradio penziju. Bez obzira na industrijalizaciju, otac je za života koristio satlersko reslo u radu s kožom. Kako navodi hadžija, satlersko reslo se razlikuje od opančarskog koje se držalo u krilu. Uz njega su bila i dva šila, koja nije uspio sačuvati. Prema njegovim riječima, ovaj predmet svjedoči o tradiciji nekadašnjeg visočkog kožarstva i smatra da mu je mjesto u Muzeju.
U bosanskom jeziku saračko sedlo se još naziva i satlersko restlo. Naziv dolazi od njemačkih riječi sattel – sedlo, restl – ostatak i Sattler što znači sedlar ili sarač, koji se u našem jeziku primjenjuje od perioda Austrougarske vlasti (1878–1918) kao zamjena za „turcizme“.
Više na linku: https://www.zavicajnimuzej.com/tragovima-starih-zanata…/
Fotografija austrougarskog oficira na konju opremljenog satlerskim rahtom: sedlo, uzde, uzengije, dizgine, kolar i povodac. (Fototeka „Zavičajnog muzeja“ Visoko, Etnologija, inv.br. 837/133)
