Obilježena 740. godišnjica smrti Mevlane Dželaludina Rumija
U turskom gradu Konyi završena je manifestacija Seb-i Arus, kojom je okončano obilježavanje 740. godišnjice od smrti Mevlane Dželaludina Rumija, javlja Anadolu Agency. Poznati sufijski mistik, pjesnik i teolog Rumi umro je 17. decembra 1273. godine, a njegova smrt se tradicionalno obilježava u Konyi svečanom manifestacijom Seb-i Aris. Smrt Rumija se na turskom jeziku naziva i “Vuslat”, što bi u slobodnom prijevodu značilo njegov “povratak Gospodaru”.
Ovogodišnja manifestacija obilježavanja 740. godišnjice Rumijeve smrti počela je 7. decembra, a centralnoj i završnoj manifestaciji Seb-i Aris prisustvovao je veliki broj poštovalaca lika i djela Rumija, među kojima i turski premijer Recep Tayyip Erdogan, lider turske opozicione Republikanske narodne stranke (CHP) Kemal Kilicdaroglu, zamjenik turskog premijera Bekir Bozdag, šef turske diplomatije Ahmet Davutoglu, libanski premijer Najip Mikati, predsjednik iračkog pralamenta Usame Nuceyfi, generalni sekretar OIC-a Ekmeledin Ihsanoglu, te brojni drugi visoki zvaničnici Turske i zemalja regije.
Gradonačelnik Konye Tahir Akyurek je u obraćanju prisutnima kazao da, pored arhitekte Miamara Sinana, o čijem djelu sjvedoče brojne kupole, minareti i građevine pod nebom, Turska ima i arhitektu dobrih srca Rumija, koji predstavlja ponos srca i duša.
Odlika i ovogodišnje manifestacije Seb-i Aris je bogat vjerki i kulturni program, a najviše pažnje prisutnih privukli su nastupi tesavufskog muzičara Ahmeta Ozhana i tradicionalnog derviškog plesa Sema.
(AA)
Mevlana Dželaludin Rumi
Mevlana Dželaludin Rumi (perz.: مولانا جلال الدین محمد رومی) je bio perzijski islamski filozof, teolog, pravnik, pesnik i sufi mistik iz 13. veka. Smatra se jednim od najvećih mističkih pjesnika islama, koji je pisao na perzijskom jeziku.
Ime Rumi dobio je zbog toga što je život proveo u Rumu (Rumski sultanat), današnja srednja Anadolija, a Mevlana na farsiju znači “naš vodič” ili “naš gospodar”.
Rođen je 30. septembar, 1207. godine u gradu Balhu, oblast Baktrija, tada u sastavu Perzijskog carstva (današnji Avganistan)[2]. Potiče iz ugledne porodice, a njegov otac Bahaudin Velad je bio veliki učenjak. Pred najezdom Mongola, ili zbog dvorskih intriga kojima je njegov otac Bahaedin postao izložen, njegova porodica napušta Balh između 1213. i 1217. godine. Prema predanju, u gradu Nišapuru sreću čuvenog mistika Atara, koji je, videvši Bahaudina i Dželaludina, uzviknuo: „Gle čuda! Dolazi nam reka koja vodi moćni okean!“. Tada je čuveni sufija malom Dželaludinu poklonio svoju Knjigu tajni (Esrarname).
Nakon nekoliko godina putovanja kroz razne oblasti Istoka, porodica se najzad nastanjuje u gradu Konja, gde je Bahaedin 1227. godine uspeo da dobije položaj profesora teologije. Konja se nalazila u istočnoj Anadoliji, u oblasti koja se nazivala Rum (prema Rimskom, tj. Istočnom rimskom carstvu — Vizantiji), po čemu je budući pesnik dobio svoj nadimak Rumi.
Nakon smrti oca 1231. godine, Dželaludin putuje u Siriju i provodi sedam godina u Damasku i Halepu, nakon čega se vraća u Konju, gde nasleđuje očevo mesto i predaje teološke nauke. Rumi nije bio ni najmanje verski isključiv – imao je puno prijatelja hrišćana, posećivao je hrišćanska svetilišta, a u njegovim delima ima i metafora koje vode poreklo iz Jevanđelja i hrišćanskog predanja.
“Tražiti put do ljubavi razumom, isto je što i tražiti svjetiljkom sunce.”
1244. godine Rumi je doživeo susret sa lutajućim dervišem Šemsedinom Tebrizijem, koji je izmenio dalji tok njegovog života. Šemsedin je prešao u Rumijevu kuću, a Džalaludin se od naučnika i pravnika preobražava u mistika i pesnika, koji je većinu svojih dela iz tog vremena pisao pod pseudonimom Šemsedin. Nakon nekog vremena, Šemsedin je nestao iz Rumijevog života isto onako misteriozno kao što je i došao. Međutim, Rumi nastavlja da piše inspirisan “božanskim” ljudima. Pod utiskom ličnosti Salahudina Zarkuba, jednostavnog, nepismenog čoveka čiste duše, piše oko 70 gazala. Nakon Salahudinove smrti, njegov učenik Husamedin Čelebi, takođe slavni sufija, mu služi kao inspiracija da napiše svoju najpoznatiju poemu Masneviju, koja spada u najviše uzlete ljudske misli.
Rumi umire u Konji (današnja Turska) 17. decembra 1273. godine. Njegovoj sahrani je prisustvovalo na hiljade stanovnika grada, bilo da su muslimani, hrišćani ili jevreji. On sam je ostavio amanet da mu na sahrani svira muzika. Ta noć ostaje poznata kao Noć venčanja (Šabe Arus), i od tada svake godine dolazi reka njegovih poštovalaca iz celoga sveta na njegovo turbe.
Rumijeva najpoznatija poema je Masnevija, koja se sastoji od šest knjiga i bavi se raznim temama, često u obliku parabola ili anegdota napisanih u slikovitom stihu. Među muslimanskim misticima je poznata kao »Kuran na perzijskom«.
Rumi je inspirisao stvaranje nezavisnog sufijskog bratstva mevlevija, nazvanih prema počasnoj tituli koju su učenici dodeljivali svom učitelju (mevlana — naš učitelj). Ovaj red je postao poznat u Evropi kao »vrteći derviši« prema važnoj ulozi ritualnog plesa u obaveznom sedmičnom obredu nazvanom sama.
