Osman Šugli Visočanin, jedan od plodnijih bosanskih pisaca na orjentalnim jezicim u drugoj polovini 17. i početkom 18. stoljeća
Visočanin, šejh (Gaziler, kadirijske tekije u Sarjevu), Osman-efendija Šugli, sin Ahmedov.
Rođen je u Visokom oko 1645. godine. Ovaj svestrano obrazovani šejh bio je muderris, hatib, vaiz, pjesnik, pisac naučnih djela, hroničar, kaligraf, prepisivač i prevodilac. Pisao je na arapskom, turskom i perzijskom jeziku, a idžazet je dobio od Šerif-efendije, šejha Tophane u Istanbulu. Sačuvano je više njegovih djela, od kojih jedno i u autografu, koji se danas nalazi u Istorijskom arhivu Sarajevo. Naslovnu stranu njegova prijepisa Gulistana šejha Sadija u svojoj knjizi “Muslimansko školstvo u Bosni i Hercegovini do 1918.” na strani 123 objavio je Hajrudin Ćurić. Šejh Osman Šugli umro je u Sarajevu 15. muharrema 1127/21. januara 1715. godine. (Vidi opširnije: Anali GH biblioteke, broj XXXII, str. 7-33).
Dvadesetak dana poslije Šuglijeve smrti, hadži Alija-efendija, sin hadži Mustafa-efendije iz Sarajeva poslao je molbu šejhu kadirijske tekije u Solunu da mu izda idžazet, kako bi u Gaziler tekiji mogao zamijeniti umrlog šejha Šuglija.
Izvor: Hfz. Haso Popara, FB: Grad na Miljacki za svu raju i cijeli svijet
***
U jednoj od svojih bilješki Osman-efendija Šugli za august 1696. godine, godinu dana prije provale Savojskog u Sarajevo, piše kako se dogodila velika poplava tokom koje je Miljacka oštetila svoje mostove, razvalila bent i Isa-begove mlinove. Osman-efendija Šugli je 47 godina vodio bilješke o događanjima u Sarajevu u vremenu između 1665. i 1712. godine, što ga čini značajnim hroničarem.
***
Kada bi se na jednom mjestu sabralo sve što je o njemu napisano i objavljeno, moglo bi stati na manje od dvije stranice teksta. Ukratko, dosadašnji radovi o Osman-ef. Šugliji pružaju sljedeće informacije: – da je bio učenik i murid šejha Ibrahima Bistrigije,
– da je autor jednog kronograma i nekoliko stihova na turskom jeziku,
– da je bio šejh Gaziler tekije,
– da je dozvolu (idžazet) za obavljane šejhovske dužnosti dobio od Šerifa efendije, šejha Tophane u Istanbulu,
– da je početkom 18. stoljeća bio hatib i predavač (ders-i ʻāmm) u Ali-pašinoj dža– miji u Sarajevu,
– da je za svaku od tih službi dobijao po 10 akči dnevne plaće,
– da je imao svoju medžmu‘u u kojoj je bilježio značajnije događaje,
– da se njome služio Abdullah Drnišlija, koji je u svome Zborniku prepisao nekoliko njegovih imzi, uključujući i jedan arzuhal koji je ovaj, ispred uglednih Saraj– lija poslao na Visoku Portu s molbom da se u Sarajevu podigne nova
tvrđava,
-da njegova medžmu‘a do danas nije pronađena,
– da je po jednom zapisu Abdullaha Drnišlije,
umro 15. muharrema 1127/21. januara 1715. godine, da je iza sebe ostavio sinove Numana i Abdullaha i kćerku Merjem, koja je 1182/1768. godine za Ali-pašinu džamiju ostavila jedan novčani vakuf u iznosu od 130 groša, te da su njegovi potomci u dvije kuće u Ali-pašinoj mahali živjeli još u drugoj polovini 19. stoljeća.
…
Sa sigurnošću može zaključiti da je rođen prije 1645. godine i da je mogao zapamtiti boravak Evlije Čelebije u Sarajevu 1660. godine. Svojom rukom je najmanje dva puta napisao da je sin Ahmedov i da je po porijeklu Visočanin.
…
Šejh Osman-ef. Šugli imao je i svoju medžmū‘u, u kojoj je je najmanje 47 godina vodio bilješke o najznačajnijim događajima u Sarajevu, u jednom od najmračnijih perioda njegove historije. Prema dosadašnjim saznanjima, najstarija Šuglijina bilješka datirana je 4. aprila 1665., a najmlađa u prvoj dekadi mjeseca muharrema 1124/9-19. februara 1712. godine.
Autor: Haso Popara (NEKOLIKO NOVIH PODATAKA O VISOČANINU OSMAN-EF. ŠUGLIJI, SINU AHMEDOVU)
***
Link: KERIMA FILAN (GLEDIŠTA O JEZIKU VISOČANINA OSMANA ŠUGLIJA, PISCA IZ 17. STOLJEĆA*)
***
Hadim Ali-pašina ili Gazilerska tekija (Nazivana i Hasan-begova tekija, po šejh Hasanu koji ju je obnovio i za nju darovao vakuf) kadirijskog reda izgrađena je prije Ali-pašine džamije tj. prije 1550. godine. Nalazila se na prostoru gdje je današnji Higijenski zavod, preko puta Ali-pašine džamije. Naziv “gazilerska” dobila je po putu koji se zvao “Gaziler yolu” (Put gazija) na kojem se nalazila.
Njen najpoznatiji šejh je Osman ef. Šugli, muderris, hatib, vaiz, pjesnik, pisac naučnih djela, hroničar, kaligraf, prepisivač i prevodilac, kao i ugledni Sarajlija šejh Muhamed-efendija Potogija.
Pripremio: M.H. – magazinplus.eu
