Heraldičar: Osmanski državljani muslimanske vjeroispovijesti nisu, uopšte, imali prezimena
Osmanski državljani muslimaske vjeroispovesti nisu uopšte imali prezimena, a prezimena sa sufiksima -ić i drugim nisu nametnuta od bilo kakve vlasti, već su u prirodi slovenskih jezika
Heraldičar Nemanja Todorović Štiplija sa Masarikovog Univerzitetu u Češkoj Repiblici navodi da ne stoji tvrdnja Esada Džudževića o porijeklu prezimena, jer osmanski državljani muslimanske veroispovijesti nisu, uopšte, imali prezimena.
U pisanom osvrtu na promjenu prezimena predsjednika Bošnjačkog nacionalnog vijeća Esada Džudževića u Džudžo, Todorović Štiplija navodi u mejlu dostavljenom medijima, da prezimena sa sufiksima “vić” i “ić” u slovenskim jezicima označavaju pripadnost, prvenstveno porodici, prenosi Tanjug.
“Prezimena sa sufiksima -vić i -ić, zajedno sa sufiksima -ov, -ev, -ović, -ski, pa čak i -in, -ak, -ek, -ik javljaju mnogo ranije. Ne stoji tvrdnja gospodina Džudževića da su ovakvi sufiksi nametnuti od bilo kakve vlasti, već više da su u prirodi slovenskih jezika, pa su se sami takvim nametnuli”, navodi heraldičar.
Sa druge strane, s obzirom da sufiksi ovog tipa u slovenskim jezicima označavaju pripadnost, prvenstveno porodici – tj. ocu, sreću se kod Bošnjaka mnogo ranije, navodi Todorović.
On navodi da je heraldika kao pomoćna istorijska disciplina usko povezana sa rodoslavljem ili genealogijom (grčka riječ za rod, pleme, koljeno – logos riječ, govor). To je disciplina o postanku, odnosima i korijenima imena i prezimena ljudi, nauka koja proučava porijeklo porodica.
Džudžević je ranije saopštio da je zvanično promijenio prezime u Džudžo i da je odbacivanjem dodatka “vić” iz prezimena ispravio nepravdu učinjenu njegovim precima.
Todorović smatra da je netačna je tvrdnja Džudževića da su sufiski “vić” i “ić” nametnuti od 1912. godine.
“Prvo nisu imali čemu biti nametnuti, kad osmanski državljani muslimaske veroispovesti nisu imali prezimena. Muslimani su u osmanskom carstvu samo na svoja imena dodavali titule, kao što su paša, hodža, beg, hanuma, efendija, i slično – ovakve titule definisale su njihov formalni ili nefromalni status u osmanskom društvu, njihovu profesiju ili nešto drugo. Slično je bilo i sa verskim i vojnim tutilama, ali prava prezimena osmanski državljani nisu imali”, ukazuje Todorović.
On podsjeća da su turski državljani poslije Ataturkovih reformi, koje su počele 1921-24. godine Zakonom o prezimenima Turske Republike koji donesen vrlo kasno 1934. godine, morali da koriste prezimena.
“Do tada su samo hrišćanski i jevrejski stanovnici novoosnovane Republike Turske imali prezimena, dok muslimani nisu ih imali uopšte”, tvrdi Todorović Štiplija.
(DEPO PORTAL, BLIN MAGAZIN/md)
