Ambicije za formiranjem Velike Srbije ugrožavaju mir na Zapadnom Balkanu. Ključ mira je u Distriktu Brčko, srpskoj „Ahilovoj peti“, piše Alexander Rhotert u gostujućem komentaru za NZZ.
„Od 21. novembra 1995. izraz ‘Dejton’ označava posebnu vrstu diplomatije – ‘metodu malja’: svi sudionici su zatvoreni dok ne postignu dogovor. To je ´arhitekta´ Dejtonskog mirovnog sporazuma, diplomata Richard Holbrooke napisao u svojoj knjizi ´Moja misija´ 1998. Holbrookeovi neumorni diplomatski napori, zajedno sa NATO-bombardovanjem srpskih položaja, okončali su skoro četvorogodišnji rat u BIH”, piše Alexander Rhotert u komentaru za švajcarski Neue Zürcher Zeitung.
Autor potom podsjeća da i danas, skoro trideset godina nakon završetka rata, mir na zapadnom Balkanu ne samo da je krhak, već je i u akutnoj opasnosti, kao i da je to u vezi sa nastojanjem predsjednika Srbije Aleksandra Vučića da provede projekat stvaranja Velike Srbije, započet od strane njegovog prethodnika Slobodana Miloševića.
Taj plan se, kako piše u komentaru, oslanja na „ruski svijet” Vladimira Putina i sada se zove „srpski svijet”, a njegov glavni protagonista je Vučićev šef obavještajne službe Aleksandar Vulin. Navodi se i kako je Vulin, zbog lojalnosti Moskvi, nedavno sankcionisan od strane SAD-a, kao i da je prije nekoliko sedmica, zajedno sa liderom bosanskih Srba Miloradom Dodikom, čak uzeo učešće na “sigurnosnom forumu” u Rusiji.
Dodikovo naoružavanje
Dodika pak autor komentara opisuje kao „glavnu aktivnu ispostavu Beograda na zapadnom Balkanu”, te spominje i orden za zasluge koji je on u znak zahvalnosti u januaru dodijelio Putinu.
„Jedan od razloga za to su Dodikovi napori da izgradi paralelne vojne snage. Ako se posmatra godišnja neustavna vojna parada povodom Dana osnivanja RS-a 9. januara, može se naslutiti da je broj pripadnika tih snaga već značajan: tada je marširalo do 2.000 teško naoružanih pripadnika paravojnih grupa i specijalnih policajaca, praćeno desetinom oklopnih vozila i helikoptera”, piše Alexander Rhotert.
To Dodikovo naoružavanje sopstvenih paravojnih jedinica ide ruku pod ruku sa masovnim naoružavanjem srbijanskih oružanih snaga, čemu već nekoliko godina teži Aleksandar Vučić, ističe se još u tekstu.
Brčko kao „Ahilova peta”
Grad Brčko je „Ahilova peta” velikosrpskih stratega, piše Rhotert, te podsjeća da “srpski svijet” ne bi bio moguć bez kontrole Brčkog.
„Robustno naoružano međunarodno vojno prisustvo u Brčkom moglo bi preventivno da se suprotstavi svakoj avanturi bez da se ispali ijedan metak. Bitno bi bilo što je moguće prije da se premjeste jedinice u Brčko. Do tada je tamo stacioniran EUFOR-ov tim za posmatranje i vezu. Jer, u slučaju proglašavanja nezavisnosti, Dodikove jedinice bi u prvoj liniji zauzele i okupirale Brčko”, smatra autor komentara.
„Jedno bi trebalo bit jasno: na Balkanu nikada nije bilo mirnih pomijeranja granica. Vojna kontrola Distrikta Brčko od strane međunarodnih snaga – bilo da je riječ o EUFOR-u ili NATO-u, koji još uvijek ima misiju u BiH koju predvodi američka generalka – preduslov je za trajni mir u i oko Bosne na zapadnom Balkanu. To posebno važi sve dok su na vlasti secesionistički i političari koji rade na razanju države, poput Milorada Dodika. … Uz ´opciju Brčko´, EU bi uz veoma ograničena ulaganja mogla postići maksimalan profit”, zaključuje Rhotert.
Alexander Rhotert se istraživanjima događanja u bivšoj Jugoslaviji bavi od 1991. godine. On je, između ostalog, radio za Institut Otto Suhr (OSI) i Institut za istočnu Evropu (OEI) na Slobodnom univerzitetu u Berlinu, kao i za razne međunarodne misije.
Priredio: Faruk Šabanović
dw.com
