Finansijska kriza u RS usporava rast bh. ekonomije
REZULTATI Federacija BiH hrani Republiku Srpsku!
Prema podacima državne Agencije za statistiku BiH, bruto domaći proizvod (BDP) u Federaciji BiH za 2015. godinu iznosio je 18,69 milijardi KM i realno je za 3,1 posto veći u odnosu na 2014. godinu, dok je BDP Republike Srpske za bio 9,15 milijardi KM i zabilježio je realni rast od 2,6 posto.
Prema ovim podacima, jasno se vidi da je BDP manjeg bh. entiteta praktično duplo manji od BDP-a Federacije BiH, a prema mišljenju ekonomskog analitičara Admira Čavalića, ovi i podaci o raspodjeli unutrašnjem duga entiteta nedvojbeno ukazuju da Federacija BiH na određeni način hrani RS.
Nezdravi dio
– Rast BDP-a je posebno bitan, konkretno BiH trebala bi bilježiti godišnji rast od oko 6 posto, ali, nažalost, to nije tako, imamo neke skromne stope rasta od dva do tri posto. Generalno, ekonomija RS je definitivno lošija od FBiH i ona jeste onaj nezdravi dio bh. ekonomije. Poslije rata se pokazalo da, iako je podjela teritorija unutar naše države otprilike jednaka, FBiH je dobila veće industrijske centre i zbog toga ima mogućnost da razvija svoju ekonomiju, dok je većina RS okrenuta prema poljoprivredi – smatra Čavalić.
BDP po stanovniku u FBiH iznosio je 8.009 KM, a izračunat je na osnovu procjene na 2.334.348 stanovnika, a u RS 6.463 KM i manji je za 1.546 KM nego u Federaciji BiH.
Federacija BiH je povećala učešće u ukupnom BDP-u Bosne i Hercegovine s prošlogodišnjih 64,97 posto na 65,51 posto, dok je učešće RS smanjeno sa 32,76 posto na 32,06 posto.
Istovremeno, štednja građana u FBiH na kraju prošle godine premašila je iznos od 7,4 milijarde KM (odnosno 2.800 KM po glavi stanovnika), dok je u Republici Srpskoj na kraju protekle godine premašila iznos od 2,8 milijardi KM (odnosno 1.900 KM po glavi stanovnika). Udio BDP-a Brčko Distrikta u ukupnom BDP-u BiH povećan je sa 2,27 posto na 2,43 posto.
Inače, BDP je na nivou BiH u prošloj godini iznosio 28,54 milijardi KM i u odnosu na 2014. godinu realno je porastao za 3,03 posto.
Čavalić: RS je definitivno lošiji dio BiH
Ekonomsko zaostajanje Republike Srpske za Federacijom BiH vidljivo je i na osnovu ukupne zaduženosti privrede i stanovništva. Prema informaciji Ministarstva finansija i trezora, vanjski javni dug BiH krajem decembra 2015. godine iznosio je 8,4 milijardi KM, pri čemu je udio duga RS skoro dva puta veći od udjela Federacije BiH. U ukupnom iznosu unutrašnje zaduženosti Republika Srpske učestvuje sa 63,99 posto, FBiH sa 35,74 posto, a Brčko Distrikt sa 0,27 posto.
Unutrašnji dug
– Također, veoma bitan je pokazatelj da je RS znatno više zadužena i upravo u odnosu na BDP to pokazuje da ekonomija RS ne ostvaruje dovoljne stope rasta BDP i shodno tome mora se zaduživati i mora tražiti vanjskog kreditora – kazao je Čavalić.
Čavalić smatra da je, također, interesantno stanje kad se pogleda i lista kreditora FBiH i RS.
– Vidi se da FBiH još operira s konvencionalnim kreditorima poput Međunarodnog monetarnog fonda ili Evropske banke za obnovu i razvoj, dok su u RS to neki kreditori s nekih sumnjivih otoka i tako dalje. Dakle, ako su vam kreditori ugledne međunarodne organizacije, znači stanje je još dobro, ali ako su to neki privatni fondovi s Kajmanskih otoka, onda znate da imate problem. Uzimajući u obzir sve ove podatke, onda definitivno tvrdnja da FBiH hrani RS stoji i ima smisla – zaključio je Čavalić.
Bolje bi im bilo da priznaju rezultate popisa
I podaci popisa stanovništva u BiH ekonomski su veoma zanimljivi pa tako, naprimjer, za Republiku Srpsku bi bilo puno isplativije da priznaju Bošnjake koji su se popisali na teritoriju ovog entiteta. Jednostavno, zbog toga što bi na osnovu većeg broja stanovnika mogli da traže povećanje izdvajanja za ovaj entitet sa jedinstvenog državnog računa. Dakle, vlastima u RS bi se ekonomski puno više isplatilo da priznaju te Bošnjake nego što i danas osporavaju korištenu metodologiju – pojasnio je Čavalić.
Autor: E. HALIMIĆ – avaz.ba
