1995. – Bosanskohercegovačka nogometna reprezentacija je svoju prvu zvaničnu utakmicu odigrala 1995. protiv Albanije na gostujućem terenu, gdje je poražena rezultatom 2:0.
Događaji
1609. – Galileo Galilei po prvi put posmatrao i napravio crteže Mjeseca putem svog teleskopa.
1782. – Velika Britanija i SAD potpisale primirje i time završen Američki rat za nezavisnost.
1838. – Meksiko objavio rat Francuskoj koja je tri dana ranije okupirala grad Vera Kruz.
1853. – Rusija je u Krimskom ratu uništila tursku flotu ispred crnomorske luke Sinope.
1872. – Odigrana prva međunarodna nogometna utakmica u Hamilton Crescent kod Glasgowa na kojoj su intonirane himne Engleske i Škotske. Reprezentacije Engleske i Škotske igrale su 0:0.
1939. – Više od 20 sovjetskih divizija započelo je napadom na Finsku “zimski rat”, okončan mirovnim ugovorom u martu 1940, kojim je Finska prinuđena da se odrekne Karelijske prevlake i grada Viborg na istoku zemlje.
1956. – Floyd Patterson postao najmlađi svjetski prvak u boksu.
1966. – Dan nezavisnosti Barbadosa.
1975. – Afrička država Dahomej promijenila naziv u Narodna Republika Benin.
1996. – Vlada i pobunjenici u afričkoj državi Sijera Leone potpisali sporazum o okončanju šestogodišnjeg građanskog rata.
1999. – U moru pored istočne obale Kine potonuo je putnički brod, što je preživjelo samo 22 od 302 putnika i člana posade.
2002. – Turska ukinula 15 godina dugo vanredno stanje na jugoistoku zemlje i time je završena era sukoba turskih snaga i kurdskih separatista, tokom kojih je poginulo oko 30.000 osoba.
2004. – Ken Jennings, višestruki šampion Jeopardya, poražen nakon 74 pobjede i time postigao najveći TV-dobitak game showa svih vremena s osvojenih 2.520.700 dolara.
Rođeni
1508. – Andrea Palladio, italijanski arhitekta i graditelj;
1667. – Jonathan Swift, anglo-irski književnik;
1817. – Theodor Mommsen, njemački historičar;
1835. – Mark Twain (Mark Tven; Florida, 30. novembar 1835 – Redding, 21. april 1910), pravo ime Samuel Langhorne Clemens, američki književnik.
Mark Twain je rođen 30. novembra 1835. godine u gradiću Florida, država Missouri, samo oko 300 km udaljenom od indijanske teritorije.
Kada je imao 4 godine preselio se s roditeljima u Hannibal, Missouri, lučki gradić na Mississippiju sa oko 2000 stanovnika. Sa redovnim školovanjem je završio kada je imao 12 godina – 1847, kada mu je otac umro. Tad je postao pomoćnik i učenik dvojice vlasnika štamparije u Hannibalu. Kasnije je promijenio nekoliko poslova, uglavnom u vezi sa štampom. Do početka američkog građanskog rata (1861-1865) nekoliko godina je radio kao kormilar parnog broda na Mississippiju. 1861. je nakratko bio dobrovoljac u konfederacijskoj konjici.
1862. postao je reporter i humorist u listu Territorial Enterprise u Virginia Cityju, Nevada. 1863. počeo je potpisivati svoje članke i ostale tekstove pseudonimom Mark Twain (izraz mornara na Mississippiju koji je označavao da je voda dovoljno duboka da brod može proći).
1907. godine mu je uručen počasni doktorat univerziteta Oxford. Kada je umro ostavio je nezavršen autobiografski rad, koji je naknadno uredila i objavila 1924. godine njegova sekretarica Alberta Bigelow Paine.
1869. – Gustaf Dalén, švedski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1912;
1870. – Frano Supilo, hrvatski političar i publicist;
1874. – Winston Leonard Spencer Churchill (Vinston Čerčil; 30. novembar 1874. – 24. januar 1965.) – britanski političar, državnik, pisac i borbeni imperijalista.
Sir Winston Leonard Spencer Churchill rođen je 30. novembra 1874. godine u mjestu Oxfordshire. Godine 1895. završio je vojnu akademiju u Sandhurstu. Kao oficir britanske vojske borio se 1897. – 1898. protiv ustanika na sjeverozapadu Indije, a 1898. pod Kitchenerom, u bici kod Omdurmana (Sudan). Naredne godine napušta vojsku i neuspješno se kandidra kao član Konzervativne stranke za zastupnika u britanskom parlamentu. Kao ratni dopisnik učestvovao je u burskom ratu kada je (1898.) i zarobljen. Svojim podvizima i dopisima sa ratišta stekao je veliku popularnost na osnovu koje je 1900. izabran za zastupnika Donjeg doma. Četiri godine kasnije priključio se Liberalnoj stranci. U periodu od 1905. – 1908. obnašao je dužnost državnog podsekretara za kolonije, a u periodu 1908. – 1909. bio je ministar trgovine. No, iste godine preuzima dužnost ministra unutrašnjih poslova i na njoj ostaje sve do 1911. godine. Od tada pa sve do 1915. prvi je lord Admiraliteta. Nakon neuspjele dardanelske operacije odlazi na Zapadni front kao zapovjednik bataljona. Dvije godine kasnije, 1917. ponovo preuzima ministarsku dužnost kao ministar za municiju. Već naredne godine (1918.) postaje ministar rata i avijacije. Na tom mjestu ostaje sve do 1921. godine. Od tada pa do 1922. ministar je kolonija.
U vrijeme Oktobarske revolucije uporni je zagovornik intervencije protiv Sovjetske Rusije i jedan od glavnih organizatora intervencije. Neuspjeh i visoka cijena tog eksperimenta potakli su Lloyd Georgea da ga premjesti na čelo ministarstva kolonija (1921. – 1922.). Godine 1924. iz Liberalne stranke prelazi u Konzervativnu stranku i iste godine postaje ministar finansija. Na toj dužnosti ostaje sve do 1929. godine. Po dolasku Hitlera na vlast u Njemačkoj Churchill opominje Britaniju i poziva je da se što prije i što jače naoruža. Oštro osuđuje vladinu politiku popuštanja Hitleru, a Minhenski sporazum naziva porazom bez rata. Zalagao se za beskompromisni stav spram Hitlera kao jedini način na koji ga se može obuzdati. Nakon što je Britanija objavila rat Njemačkoj (3. septembra 1939.) ulazi u Chamberlainovu vladu kao prvi lord Admiraliteta. U najtežim danima za Britaniju – nakon Savezničkog sloma u Norveškoj (10. maja 1940.) i poslije pada Francuske postao je predsjednik britanske vlade i vođa Konzervativne stranke. U sudbonosnim trenucima kada je Velika Britanija sama stajala nasuprot nacističkoj Njemačkoj Churchillove riječi zadivile su čitav svijet:
“… Nikada nećemo malaksati ni popustiti. Ići ćemo do kraja ma kakva cijena bila; borićemo se na plažama; borićemo se na poljima i na ulicama; borićemo se u brdima; nikada se nećemo predati.”
Tada je proklamirao i svoju parolu: “Svaki čovjek i svaka država koji idu s Hitlerom naši su neprijatelji”, i već 22. juna 1941. nudi savez napadnutom SSSR-u.
U skladu sa svojim gledištem da rat vode državnici i političari, a ne vojnici, bio je tvorac mnogih strateških poduhvata u 2. svjetskom ratu. Za vrijeme rata blisko je sarađivao sa američkim predsjednikom Rooseveltom s kojim je potpisao Atlansku povelju (začetak Ujedinjenih naroda) i Zakon o zajmu i najmu, zahvaljujući kojem su Britanci primali američku vojnu pomoć. Na parlamentarnim izborima 1945. pobjedu odnosi Laburistička stranka. Ali na izborima 1951. laburisti gube vlast i u oktobru iste godine Konzervatinva stranka ponovo preuzima vlast. Godine 1953. Churchill dobija Nobelovu nagradu za književnost, a u aprilu 1955. povlači se i mjesto ustupa najbližem saradniku Anthony Robert Edenu.
1889. – Edgar Douglas Adrian, britanski naučnik i liječnik;
1935. – Hanifa Kapidžić-Osmanagić, bosanskohercegovačka književnica;
1955. – Billy Idol, britanski pjevač;
1965. – Ben Stiller, američki glumac;
1975. – Adnan Gušo, bosanskohercegovački golman;
1963. – Vesna Denčić, pisac, aforističar, urednik e-časopisa za satiru ETNA;
1990. – Magnus Carlsen, norveški šahovski velemajstor;
Umrli
1016. – Edmund II Željeznoboki (Eadmund II), engleski kralj
1900. – Oscar Fingal O'Flahertie Wills Wilde (Dublin, 16. oktobar 1854. – Pariz, 30. novembar 1900.) je bio irski dramski pisac, pjesnik i pisac brojnih novela i pripovijetki te jednog romana. Bio je jedan od najuspješnijih dramskih pisaca kasne viktorijanske ere u Londonu i jedna od najvećih zvijezda svog vremena. Ostao je poznat kako po svojim popularnim dramama i britkom jeziku tako i po svom homoseksualnom privatnom životu, te po suđenju i služenju kazne za nedolično ponašanje.
Oscar Wilde je rođen 16. oktobra 1854. godine u Dublinu u Irskoj, dvije godine nakon starijeg brata Wiliama. Pohađao je “Trinity College” u Dublinu od 1871.- 1874. godine, a potom je dobio stipendiju za koledž Magdalen u Oxfordu, koji je počeo pohađati 1875. godine. Najveći uticaj na Wildea kao umjetnika u to vrijeme su imali: Charles Algernon Swinburne, Walter Pater i John Ruskin. Dok je pohađao Oxford, imao je problema s profesorima zbog svog ekscentričnog ponašanja. Tokom 1875. i 1876. godine Wilde objavljuje poeziju u nekoliko književnih časopisa. 1876. godine se ponovo našao u Irskoj zbog smrti oca i nastavlja s objavljivanjem poezije a 1878. godine dobija nagradu sira Rogera Newdigatea, godišnju nagradu koja se dodjeljuje oksfordskim studentima za najbolji sastav u stihovima na engleskom jeziku, i to za svoju pjesmu Ravenna. Uskoro napušta Oxford i odlazi u London, gdje polako stječe popularnost među književnicima. Stekavši popularnost kao književnik, 1882. godine odlazi u Sjedinjene Američke Države. Poslije povratka iz SAD-a, živio je nekoliko mjeseci u Parizu. 1884. godine ženi se u Londonu sa Constance Lloyd, kćerkom bogatog savjetnika engleske kraljice, i dobija dva sina Cyrila i Vyvyana. Tokom tih godina Wilde je radio kao novinar a pored toga je i dalje pisao poeziju i drame. 1890. godine objavio je svoje najčuvenije djelo, roman Slika Doriana Greya. U to vrijeme je Wilde doživio najveću slavu.
1939. – Béla Kun, mađarski političar
1988. – Aleksandar Deroko, srpski arhitekta;
30. novembar (studeni) (30.11.) je 334. dan godine po gregorijanskom kalendaru (335. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 31 dan.
Wikipedia
