14. decembar (prosinac) (14.12.) je 348. dan godine po gregorijanskom kalendaru (349. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 17 dana.
Događaji
1822. – U Veroni završen Kongres Svete Alijanse na kojem je odlučeno da se interveniše protiv građanske revolucije u Španiji, dok pomoć Grčkoj u borbi za oslobođenje od Turske nije prihvaćena.
1900. Max Planck, njemački fizičar, objavio je Kvantnu teoriju, prema kojoj energija radijacije potiče iz nevidljivih djelića, kvanta, i nije kontinuirana, kako se ranije mislilo.
1911. – Norveški istraživač Roald Amundsen postao prvi čovjek koji je stigao na geografski Južni pol.
1916. Danci su glasali da se Danska Zapadna Indija proda SAD za 25 miliona dolara.
1918. – U Velikoj Britaniji prvi put na izborima glasale žene i dobile pravo da se kandiduju za Parlament.
1927. – Velika Britanija je priznala nezavisnost Iraka i podržala prijem te zemlje u Ligu naroda.
1935. – Prvi predsjednik Čehoslovačke Tomáš Masaryk (Tomaš Masarik) (od 1919.) podnio je ostavku, a na položaj šefa države četiri dana kasnije izabran je dotadašnji šef diplomatije Eduard Beneš.
1937. Japan je uspostavio marionetsku kinesku vladu u Pekingu.
1939. – Liga naroda je isključila SSSR zbog agresije na Finsku.
1993. – Masakr na Obali, na raskršću ulica Gimnazijska i Obala Kulina bana, ispred OŠ “Safvet-beg Bašagić” u Sarajevu.
1995. – U Parizu Alija Izetbegović, Slobodan Milošević i Franjo Tuđman zvanično potpisali Daytonski mirovni sporazum.
Rođeni
1503 – Michel de Nostradame, poznatiji pod imenom Nostradamus, rođen je 14. decembra 1503. godine u mjestu St Rémy de Provence u francuskoj pokrajini Provance. Nostradamus je bio francuski Jevrej. Njegovo najpoznatije djelo je “Les Propheties” (Proročanstva) koje je prvi put objavljeno 1555. godine i do danas je prevedeno na gotovo sve jezike svijeta. Zahvaljujući svojim “proročanstvima” Nostradamus je kroz historiju stekao veliki broj poklonika jer mnogi koji su čitali njegova djela vjeruju da je imao sposobnost predviđanja budućnosti. S druge strane, oni koji misle dugačije tvrde da se radi o tendecioznom prevodu ili tumačenju njegovih djela.
Michel de Nostradame rođen je 14. decembra 1503. godine u mjestu St Rémy de Provence u francuskoj pokrajini Provance. Otac mu se zvao Jaume, a majka Reyniere de Saint Rémy. Naslov de Notredame upućuje, čini se, na obiteljsku mjesnu župu, a ime Nostradamus skovano je u kasnijim godinama. Jaume de Nostredame naslijedio je uspješan obiteljski posao kao trgovac žitom. Njegovi roditelji bili su neplemenitog porijekla iz okolice grada Avignona. Kako je doba u kojem je Nostradamus živio bilo i doba Inkvizicije, njegovi roditelji prešli su sa Židovstva na Katoličanstvo kada je Nostradamusu bilo devet godina. Bio je najstariji od petero djece (premda se u nekim izvorima javlja podatak da ih je bilo sedam ili osam, ali svaki i dalje tvrdi kako je Nostradamus bio najstarije dijete). O prva tri njegova brata nisu dostupni opširniji podaci (bračni par de Notredame nije imao kćerki). Najmlađi brat, César, postao je zastupnik u skupštini provansalskog parlamenta (Procureur du Parliament de Provence). Nostradamusovo školovanje bilo je u rukama njegova djeda sa majčine strane Jeana (inače liječnika koji je mnogo znao o ljekovitom bilju), a koji ga je podučavao osnovanama latinskog, grčkog i hebrejskog jezika kao i matematici te astrologiji.
1546 – Tycho Brahe, danski astrolog i alhemičar
1853 – Errico Malatesta, italijanski anarhist
1895 – Georg VI, britanski kralj
1897 – Kurt von Schuschnigg, austrijski političar i državni kancelar u periodu 1934-1938.
1935 – Lee Remick, američka glumica
1946 – Jane Birkin, britanska glumica i pjevačica, velika prijateljica Sarajeva i Bosne
Umrli
1788 – Carl Philipp Emanuel Bach (Weimar, 8. mart 1714. – Hamburg, 14. decembar 1788.), njemački kompozitor i čembalist. Prozvan “berlinskim” ili “hamburškim” Bachom .
Sin je i učenik Johanna Sebastiana Bacha. Bio je komorni čembalist na dvoru Fridricha II. u Berlinu, te crkveni muzičar direktor u Hamburgu. Glavni je predstavnik specifičnoga sjevernonjemačkog “osjećajnog” stila u razdoblju rane klasike. Snažno je uticao na razvoj ranoklasične instrumentalne muzike, osobito klavirske. Njegov priručnik za sviranje klavira i muzičku interpretaciju glavni je izvor o izvodilačkoj praksi njegovog vremena. Komponovao je simfonije, više od 50 klavirskih koncerata, oko 170 klavirskih sonata, oratorije, kantate, njemačke solo-pjesme, crkvenu muziku.
1863 – Jakob Sabar slovenački pisac i katolički svećenik u Mađarskoj
1799 – George Washington je bio američki političar i prvi predsjednik Sjedinjenih Američkih Država od 1789. do 1797. godine. Rođen je 22. februara 1732. godine u Wakefieldu u Westmoreland County (Virdžinija), a umro 14. decembra 1799. godine na svom imanju Mount Vernon u Virdžiniji. U Sjedinjenim Američkim Državama je poznat kao “otac nacije” (Father of the Nation).
1990 – Friedrich Dürrenmatt, švicarski pisac
Wikipedia
