26. oktobar dan krunisanja kralja Stjepana Tvrtka I Kotromanića u Milama, u Visokom
Tvrtko I Kotromanić (oko 1338-1391) je bosanski ban od 1353. godine. 1377. godine krunisan je za kralja Raške, Bosne, Primorja i Zapadnih strana, te mu je pripala dvostruka kruna Raške i Bosne. Krunisanjem Trvtka I Kotromanića nezavisna banovina Bosne je podignuta na nivo Kraljevine.
Tokom 20. vjeka se južnoslavenska mediavelistika suočavala sa problemom određenije identifikacije lokaliteta Mileševa – mjesta krunisanja prvog bosanskog kralja, pored činjenice koja je kao zabilješka ostala u rukopisu anala Fra J. Jakošića iz 1740. godine gdje stoji geneza pučke etimologije: „S Nicolaus Milosevo, alias Milo, nunc Visoki[1]“.
Prof. dr. Pavao Anđelić[2] je među prvim medijavelistima koji je dao tumačenje da je Mileševo zapravo današnji lokalitet Mili u Visokom.
Detaljnije obrazloženje o krunisanju Tvrtka I u Krunidbenoj i grobnoj crkvi bosanskih vladara u Milima – Arnautovićima u Visokom dali su uvaženi arheolozi i historičari prof. dr. Dubravko Lovrenović[3] i prof. dr. Ibrahim Pašić[4].
U Milima je 26. oktobra 1377. godine na zbornom mjestu bosanskih vladara, pri crkvi sv. Nikole koju je podigao i u kojoj je sahranjen ban Stjepan II Kotromanić (oko 1295-1353), održano krunisanje velikog bosanskog vladara kralja Stjepana Tvrtka I Kotromanića, kralja Raške, Bosne, Dalmacije, Hrvatske i Primorja[5], mjestu na kojem je 1391. godine i sahranjen[6].
Povodom obilježavanja dana krunisanja Tvrtka I u Visokom, 26.10.2015. godine
Podatke prikupila Habiba Efendira-Čehić, kustos muzeja
__________________________________
[1] Rukopis anala se nalazi u Franjevačkom samostanu Sv. Bonaventure u Visokom. Vidjeti: J.Kujundžić: Crkva sv. Nikole u Visokom, Dobri pastir XIX-XX, Sarajevo, 1970.I.Pašić, Mile i Moštre Ilirsko-Gotski korijeni Bosanske vladarske dinastije, stećka i crkve bosanske, Predslavenski korijeni bošnjaka, Knjiga II, Sarajevo 2009. Str.73, fusnota 281.
[2] Pavao Anđelić: Krunidbena i grobna crkva bosanskih vladara u Milima (Arnautovićima) kod Visokog, GZM Arheologija 1979, Sarajevo 1980.
„Srednji vijek – doba stare bosnaske države“ u Visoko i okolina kroz historiju, Visoko, 1984.
[3] D.Lovrenović: Proglašenje Bosne kraljevstvom 1377. (pokušaj revalorizacije), Međunarodni forum Bosna, 3-4, Sarajevo, 1999. ;
Krist i donator: Kotromanići između vjere rimske i vjere bosanske – I (konfesionalne posljedice jednog lokalnog crkvenog raskola), Zbornik radova Fenomen „Krstjani“ u srednjovjekovnoj Bosni i Humu, Sarajevo – Zagreb, 2005.
[4] Ibrahim Pašić: Mile i Moštre Ilirsko-Gotski korijeni Bosanske vladarske dinastije, stećka i crkve bosanske, Predslavenski korijeni bošnjaka, Knjiga II, Sarajevo 2009.
[5] https://hr.wikipedia.org/wiki/Tvrtko_I._Kotromani%C4%87
[6] Mile, Arheološko područje – Krunidbena i grobna crkva bosanskih kraljeva, Arnautovići, općina Visoko. Nacionalni spomenik BiH, Odlukom Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika BiH, broj 06-6-894/03-2 od 2. jula 2003. godine („Službene novine Federacije BiH”, br. 2/02 i 27/02) i Broj: 05.2-2-106/09-3 od 9. septembra 2009. godine (”Službeni glasnik BiH”, br. 4/03, 33/03 i 31/06).
Vidjeti: http://www.kons.gov.ba/
