Rukovodstvo EU pokušava da zaustavi krizu koja se sve brže pojavljuje: ovaj izazov se sastoji u nastajanju neprijatnih država (tj. Velikoj Britaniji, Poljskoj, Mađarskoj i Italiji) ili prkosnih, istorijskih ‘kulturnih blokova’ (npr. Katalonija) – svi su eksplicitno razočarani idejom o nekoj prisilnoj konvergenciji prema jedinstvenom “poretku” kojim upravlja EU, sa svojim strogim monetarnim “disciplinama”. Oni čak odbacuju tvrdnju EU da je, nekako, dio većeg civilizacijskog poretka moralnih vrijednosti.
Ako je, u poslijeratnom periodu, EU predstavljala pokušaj da se izbjegne anglo-američka hegemonija, ovi novi prkosni blokovi ‘kulturnog preporoda’ koji nastoje da se smjeste kao međuovisni, suvereni ‘prostori’ su, sa svoje strane, pokušaj da se izbegne druga vrsta hegemonije: administrativna ‘uniformnost’ EU.
Da bi izašla iz ovog evropskog poretka (za koji se prvobitno očekivalo da će se razlikovati od angloamerikanija), EU je ipak bila primorana da se osloni na arhetipski konstrukt ‘slobode’ kao opravdanje imperije (sada metamorfizirano u četiri slobode EU). ‘) na kojoj su obješene striktne’ uniformnosti ‘EU-a (‘ ravnopravne igre ‘, regulacija u svim aspektima života, poreska i ekonomska harmonizacija). Evropski ‘projekt’ je postao viđen, kao što je i bio, kao nešto što izlučuje različite i drevne ‘načine života’.
Zaista, sama činjenica da su pokušani, na različitim nivoima iu različitim geografskim kulturnim regijama, ukazuju na to da je hegemonija EU već oslabila do te mere da možda ne može u potpunosti da ometa pojavu ovog novog talasa. Ono što je na kocki upravo za EU je da li može uspjeti i usporiti i na svaki način zaustaviti pojavu ovog procesa kulturne re-suverenosti, koja, naravno, preti da fragmentira hvaljenu ‘solidarnost’ EU, i da fragmentira matricu savršeno regulisane carinske unije i zajedničke trgovinske zone.
Međutim, Carl Schmitt – politički filozof – upozorio je snažno protiv mogućnosti onoga što je on nazvao negativnim katechon akceleratorom.. Čini se da se to primjenjuje – točno – na situaciju u kojoj se EU trenutno nalazi. Ovo je bio pojam, koji su držali pradjedovi, da historijski događaji često imaju ‘backstage’ kontrarnu dimenziju – to jest, reći da neke date ‘namjere’ ili akcije (recimo, EU), mogu završiti ubrzavanjem upravo onih procesa koje ona trebalo je usporiti ili zaustaviti. Za Schmitta je ovo objasnilo paradoks kroz koji se “kočenje” (kao što je ono koje preduzima EU) zapravo može preokrenuti, u neželjenom ubrzanju samih procesa kojima se EU namjerava suprotstaviti. Schmitt je to nazvao “nevoljnim” efektom, jer je proizveo efekte suprotne prvobitnoj namjeri. Za drevne, jednostavno ih je podsetio da smo mi ljudi često samo istorijski objekti, a ne njegovi uzročni subjekti.
Moguće je da ‘kočenje’ nametnuto Grčkoj, Britaniji, Mađarskoj – a sada i Italiji – može precizno da se povuče ka Schmittovom Katechonu. Italija se decenijama zadržala u ekonomskom limbu: Njena nova vlada se oseća obaveznom da na neki način oslobodi nagomilanih ekonomskih pritisaka iz proteklih godina i da pokuša da ponovo podstakne rast. Ali država ima visok nivo duga prema BDP-u, a EU insistira da Italija mora da podnese posledice: mora poštovati “pravila”.
Profesor Michael Hudson (u novoj knjizi ) objašnjava kako „kočenje“ EU u pogledu talijanskog duga predstavlja određenu evropsku liniju psihičke rigidnosti koja potpuno zanemaruje historijsko iskustvo i može precizno dovesti do toga da Katechon: suprotnost onome što je namijenjeno . Razgovarao John Siman, Hudson kaže :
„U drevnim mezopotamskim društvima shvaćeno je da je sloboda očuvana zaštitom dužnika. Korektivni model je zaista postojao i cvetao u ekonomskom funkcionisanju mezopotamskih društava, tokom trećeg i drugog milenijuma pre nove ere. To se može nazvati amnestijom čistog škriljca … Ona se sastojala od neophodnog i periodičnog brisanja dugova malih farmera – neophodnih zato što su takvi poljoprivrednici bili neophodni. su, u svakom društvu u kojem se obračunava kamata na kredite, neizbježno podložno osiromašenju, a zatim lišeni njihove imovine. i konačno svedeni na služnost … od strane njihovih poverilaca.
[I bilo je neophodno, kao] stalna dinamika istorije bila je nagon finansijskih elita da centralizuju kontrolu u svojim rukama i upravljaju ekonomijom na predatorske, ekstrakcione načine. Njihova prividna sloboda [dolazi] na račun vladajuće vlasti i ekonomije u cjelini. Kao takav, on [stoji] kao suprotnost slobodi – kako je zamišljena u sumerskom vremenu …
Tako je bilo neizbježno [u kasnijim stoljećima] da je u grčkoj i rimskoj povijesti sve veći broj malih farmera postao nepovratno zadužen i izgubio svoju zemlju. Isto tako, bilo je neizbježno da su njihovi povjerioci skupili ogromna zemljišna imanja i uspostavili se u parazitskim oligarhijama. Ova urođena sklonost društvenoj polarizaciji – koja proističe iz neoprostivosti duga – je originalna i neizlečiva kletva na našoj zapadnoj civilizaciji posle osmog veka pre nove ere, grozan madež koji se ne može isprati ili izrezati.
Hadson tvrdi da dugo, propadanje i pad Rima počinje, ne kao što je Gibbon imao, sa smrću Marka Aurelija, već četiri veka ranije, nakon Hanibalovog razaranja italijanskog sela tokom Drugog punskog rata (218-201 BC). Posle tog rata, mali zemljoradnici u Italiji nikada nisu povratili svoju zemlju, koju je sistematski progutala prædija, velika oligarhijska imanja, kako je to Plinije Stariji primetio. [Naravno, danas su mala i srednja italijanska preduzeća progutana od strane oligarhijskih, panevropskih korporacija.]
Međutim, među modernim naučnicima, kako ističe Hudson, “Arnold Tojnbi je gotovo sam u naglašavanju uloge duga u koncentraciji rimskog bogatstva i vlasništva nad imovinom” (str. Xviii) – i time u objašnjavanju propasti Rimskog carstva …
„Mezopotamska društva nisu bila zainteresovana za jednakost“, rekao je svom intervjuu, „ali oni su bili civilizovani. I imali su finansijsku sofisticiranost da shvate da, pošto se kamata na kredite eksponencijalno povećava, dok ekonomski rast najbolje prati S-krivulju, to znači da će dužnici, ako nisu zaštićeni od strane centralne vlasti, postati stalni službenici svojih kreditora . Tako su mezopotamski kraljevi redovno spašavali dužnike koji su bili slomljeni svojim dugovima. Znali su da to moraju uraditi. Iznova i iznova, vek posle veka, proglašavali su amnestiju “čistih škriljaca”. “
EU je Grčku kažnjavala zbog raskalašnosti – i spremna je da kazni Italiju ako se flautira fiskalnim pravilima EU. EU nastoji da ono što je Schmitt nazvao “razbijajućom akcijom”, zadrži svoju hegemoniju.
To je, međutim, zaista slučaj da EU vidi ‘trunu’ u oku Italije, dok ignoriše ‘snop’ u vlastitom oku. Lakshman Achuthan, Institut za istraživanje ekonomskih ciklusa, piše :
“Kombinovani dug SAD-a, evrozone, Japana i Kine povećao se više od deset puta u odnosu na njihov zajednički BDP u protekloj godini. Značajno je da se globalna ekonomija – koja se usporava u sinhronizaciji, uprkos rastućem dugu – nađe u situaciji koja podsjeća na efekt Crvene Kraljice. Kao što Crvena Kraljica kaže Alisi u Lewis Carroll-u Kroz ogledalo: „Sada, evo, vidite, potrebno je sve što možete da uradite, da se zadržite na istom mestu. Ako želite doći negdje drugdje, morate trčati najmanje dvostruko brže od toga! ”.
Ali to – trčanje brže, uzimanje više duga – može samo, na kraju, biti riješeno sa glavnim neispunjavanjem obaveza (ili putem naduvavanja duga). Pogledajte SAD: njen BDP raste na 2,5%; američki savezni dug iznosi 105% BDP-a; Trezor SAD troši 1,5 milijardi dolara dnevno na kamatu, a dug raste na 5-6% BDP-a. To nije održivo.
Neke zahtjeve Grčke i Italije za ublažavanje duga mogu smatrati posebnim molbama, u svjetlu prošlog ekonomskog lošeg upravljanja; ali sumerski i babilonski zahtjevi nisu bili zasnovani na takvoj, već prije konzervativnoj tradiciji utemeljenoj na ritualima obnavljanja kalendarskog kosmosa i njegovih periodičnosti, kaže nam Hudson. Mezopotamska ideja reforme imala je ‘nikakvu ideju’ onoga što bismo nazvali ‘društvenim napretkom’. Umesto toga, mere koje je kralj pokrenuo pod njegovim dugom „jubileja“ bile su mere za povratak „iza kulisa“, osnovnog poretka u društvu ili maat. “Pravila igre nisu promijenjena, ali svima je podijeljena nova ruka”.
Hudson primjećuje, “Grci i Rimljani zamijenili su cikličku ideju vremena i društvene obnove, s onom linearnog vremena” [s konvergencijom prema “završnom vremenu”): “Ekonomska polarizacija postala je nepovratna, ne samo privremena” – kao ideja izgubljene. Hudson je možda dodao da je linearno vreme, i gubitak imperativa rasparčavanja i obnove, odigrao važnu ulogu u podupiranju svih univerzalističkih projekata Evrope o linearnom itineraru prema ljudskoj transformaciji (ili, utopizmu).
To je suštinska kontradikcija: da neizbježna ekonomska divarikacija i polarizacija pretvaraju Europu u kontinent rastrgan neriješenom unutrašnjom kontradikcijom. S jedne strane Italiju kritizira za svoje dugove, as druge strane, ECB je progonila kamatnu stopu na negativnu teritoriju i monetizirala dug prema ekvivalentnosti jedne trećine globalne proizvodnje u Evropi. Kako EU ne može očekivati da se banke i poslovni subjekti ne opterećuju dugom „pozitivnog prenosa“? Kako mogu očekivati da banke ne napuhuju svoje bilance sa „slobodnim dugom“ do te mjere da postanu „prevelike da ne uspiju“?
Globalna eksplozija duga je makro problem koji znatno nadilazi mikrokozmos Italije. Kao i drevno Rimsko Carstvo, EU je u svom ‘naređenju’ atrofirala da postane prepreka za promjene, i bez alternative, ali da se čvrsto drži ‘kočenja’ koja će u konačnici proizvesti efekte, potpuno suprotna originalu namjera (tj. nevoljna , negativna Katechon ).
ALASTAIR CROOKE
Bivši britanski diplomata, osnivač i direktor Bejrutskog foruma o konfliktima.
strategic-culture.org
